Phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ thành lập bản đồ ngập lụt cho các vùng ven biển sử dụng kết hợp trí tuệ nhân tạo và công nghệ GIS

Tóm tắt

Là một quốc gia có đường bờ biển trải dài từ Bắc xuống Nam, trong những
năm gần đây,thiên tai, đặc biệt là lũ lụt, ngập lụt đã gây ảnh hưởng nặng nề
về người và tài sản tại Việt Nam. Để phục vụ cho công tác phòng, chống thiên
tai, thích ứng với biển đổi khí hậu, đã có nhiều công trình nghiên cứu thành
lập các loại bản đồ liên quan đến ngập lụt ở nước ta. Trong số các phương
pháp thành lập bản đồ ngập lụt, phương pháp ứng dụng trí tuệ nhân tạo kết
hợp với công nghệ GIS có ưu điểm nổi trội do có khả năng xử lý hỗn hợp
nhiều loại dữ liệu đầu vào trong một không gian địa lý thống nhất. Đây là
phương pháp đang được sử dụng một cách phổ biến trên thế giới và tại Việt
Nam. Khi ứng dụng phương pháp nêu trên, một vấn đề hết sức quan trọng
là phải xây dựng được cơ sở dữ liệu đầu vào của các mô hình học máy, trí
tuệ nhân tạo. Bài báo giới thiệu phương pháp xây dựng cơ sở dữ liệu là dữ
liệu đầu vào khi thành lập bản đồ ngập lụt sử dụng học máy, trí tuệ nhân tạo
kết hợp với công nghệ GIS. Trên cơ sở dữ liệu ảnh vệ tinh Sentinel-1, ảnh vệ
tinh Landsat 8/9, mô hình số độ cao (DEM), bản đồ thổ nhưỡng, các tác giả
đã xây dựng được bộ cơ sởdữliệu đầu vào để mô hình hóa bằng các mô hình
trí tuệ nhân tạo. Quy trình tính toán được chia làm 2 bước: (1) biên tập các
lớp dữ liệu thành phần từ dữ liệu đầu vào; (2) chuẩn hóa để đưa các lớp dữ
liệu thành phần đã xây dựng về cùng một đơn vị với định dạng dữ liệu theo
chuẩn của phần mềm Weka. Kết quả nghiên cứu đã xây dựng được 11 lớp
dữliệu bao gồm bản đồ lũ trong quá khứ, độ cao, độ dốc, hướng dốc, độ cong,
năng lượng địa hình, địa chất, sử dụng đất, thổ nhưỡng, NDVI, NDWI cho
tỉnh Quảng Nam