Bất dục đực mẫu cảm quang chu kỳ ở lúa và khả năng ứng dụng

Tóm tắt

Theo số liệu quan trắc lưu trữ của Tổng cục Khí tượng thủy văn, tại Hà Nội (21 vĩ độ Bắc) từ 12/12-1/1 có thời gian chiếu sáng trong ngày ngắn nhất là 10 giờ 52 phút, từ ngày 15 - 30/6 có thời gian chiếu sáng trong ngày dài nhất là 13 giờ 24 phút. Độ dài ngày tăng dần từ tháng 1 đến tháng 6 và giảm dần từ tháng 6 đến tháng 12 trong một năm. Tại các vĩ độ khác của Việt Nam, quy luật diễn biến độ dài ngày tương tự như Hà Nội, chỉ khác nhau về số giờ sáng - tối trong ngày. Một dòng lúa bất dục đực mẫn cảm quang chu kỳ phù hợp với điều kiện Việt Nam cần phải có "ngưỡng" chuyển đổi tính dục khoảng 12 giờ 15 phút đến 12 giờ 30 phút.

Hai dòng P5S và P28S là những dòng bất dục đực mẫn cảm quang chu kỳ được chọn lọc từ quần thể phân ly F2 tổ hợp T1S - 96/Pei ai 64S và T1S - 96/Huong 125S. Hai dòng bất dục này có "ngưỡng" chuyển đổi tính dục là 12 giờ 16 phút đến 12 giờ 18 phút. Tại vùng Hà Nội, chúng có thời gian bất dục từ ngày 12 tháng 4 đến 26 tháng 9 (167 ngày) và thời gian hữu dục từ ngày 28 tháng 9 năm trước đến ngày 8 tháng 4 năm sau (198 ngày). Ở các vĩ độ khác, chúng có qui luật chuyển hoá tính dục tương tự như vùng Hà Nội. Thông qua phân tích di truyền, gen qui định tính bất dục mẫn cảm quang chu kỳ của dòng P5S là gen lặn nằm trong nhân điều khiển. Đánh giá con lai F1 của hai dòng PGMS cho thấy, dòng P5S có khả năng cho con lai ưu thế lai cao.