NGHIÊN CỨU MỨC ĐỘ BIỂU HIỆN CỦA CÁC GEN LẶP TRONG HỌ NHÂN TỐ PHIÊN MÃ NAC LIÊN QUAN ĐẾN ĐÁP ỨNG HẠN Ở CÂY LẠC (Arachis hypogaea)

DOI: 10.18173/2354-1059.2022-0010

Tóm tắt

NAC là một trong những nhóm nhân tố phiên mã (transcription factor, TF) đặc trưng có số lượng thành viên lớn nhất ở thực vật. Ở loài lạc (Arachis hypogaea), 29 gen AhNAC đã được xác định và phân tích đặc tính cấu trúc. Tuy nhiên, chức năng của những gen này liên quan đến cơ chế chống bất lợi vẫn chưa được đề cập. Trong nghiên cứu này, tổng số bảy sự kiện lặp gen, bắt nguồn từ hiện tượng lặp đoạn trên các nhiễm sắc thể đã được dự đoán trong họ gen AhNAC ở lạc. Phân tích tỉ lệ Ka\Ks cho thấy chọn lọc tự nhiên đã kìm hãm sự xuất hiện của các đột biến điểm ở phần lớn các gen lặp, từ đó bảo tồn cấu trúc và chức năng của gen trong tiến hóa. Dựa trên sơ đồ hình cây giữa trình tự protein đầy đủ của NAC ở lạc và 23 NAC đáp ứng hạn ở đậu gà (Cicer arietinum) đã được xây dựng, 12 AhNAC đã được đề xuất chia sẻ chức năng tương tự như các TF NAC ở đậu gà. Hơn nữa, vùng promoter của các gen này được ghi nhận có nhiều nhóm yếu tố điều hòa cis- đáp ứng tín hiệu hormone và đáp ứng hạn. Khai thác dữ liệu RNA-Seq đã chứng minh đa số các gen đề xuất có biểu hiện đáp ứng trong điều kiện bất lợi thẩm thấu. Kết quả của nghiên cứu này đã cung cấp những dẫn liệu quan trọng cho phân tích chức năng gen nhằm nâng cao tính chống chịu bất lợi ở cây lạc.