THẦN LINH, MA LAI, BÙA NGẢI TRONG PHƯƠNG THỨC SÁNG TẠO NGHỆ THUẬT CỦA SỬ THI M’NÔNG

Abstract

Trong sử thi M’nông (Ot Ndrong), thần linh, ma lai, bùa ngải xuất hiện thường xuyên và chi phối mọi mặt của đời sống con người; nó là sự mô phỏng cuộc sống của người M’nông cổ xưa thông qua lăng kính của tư duy thần thoại.

Thần linh trong Ot Ndrong không có quyền uy tuyệt đối, không ngự ở một chốn thiêng nào. Nếu như ở Iliat, thần linh ngự ở trên đỉnh Olympia và đã chia thành đẳng cấp thì thần linh trong Ot Ndrong lại hồn nhiên, đơn giản, gần gũi với cuộc sống con người. Trong Ot Ndrong, giữa thần linh và con người chưa có một giới hạn nghiêm ngặt như ở anh hùng ca của Homer.

Ma lai, bùa ngải có vai trò rất quan trọng trong việc kết cấu nên cốt truyện Ot Ndrong. Mặc dù đây chỉ là sản phẩm mang màu sắc hoang đường của trí tưởng tượng, nhưng người M’nông lại tin là những điều có thật. Ma lai, bùa ngải xuất hiện trong Ot Ndrong như là một ma thuật, nó là phương tiện linh nghiệm để con người giao tiếp với thế giới siêu nhiên.