TỔNG QUAN VỀ QUAN TRẮC VÀ CẢNH BÁO SỚM LŨ QUÉT BÙN ĐÁ
Vũ Bá Thao
Phạm Văn Minh
Lê Quang Tuấn
Nguyễn Trung Kiên
Tóm tắt
Lũ quét, sạt lở đất là các loại hình thiên tai gây thiệt hại lớn về người, tàisản cho các tỉnh miền núi phía Bắc,miền Trung và Tây Nguyên. Tuy vậy, các bản đồ phân vùng nguy cơ lũ quét, sạt lở đất chưa thể hiện được cụ thể địa điểm và thời gian xảy ra thiên tai lũ quét. Một số mô hình thí điểm về quan trắc, cảnh báo dựa vào lượng mưa và mực nước sông chỉ phù hợp với loại hình lũ quét trên lưu vực sông. Trong khi đó, đối với lũ quét dạngbùnđá xảy ra tại phía thượng nguồn lưu vực sông ở các khu vực miền núi, là loại hình thiên tai phổ biến và có tác hại nghiêm trọng, thì chưa được quan tâm nghiên cứu và áp dụng hệ thống quan trắc, cảnh báo sớm. Bài viết này tổng quan một số vấn đề liên quan tới quan trắc, cảnh báo lũ quét trong và ngoài nước, từ đó phân tích lựa chọn và đề xuất thí điểm xây dựng một hệ thống quan trắc và cảnh báo lũ quét bùn đá cho khu vực miền núi.