YẾU TỐ MỜ NGHĨA, MẤT NGHĨA TRONG CÁC TỪ PHỨC TIẾNG VIỆT

  • Hồ Văn Tuyên
Từ khóa: phương ngữ, từ phức, từ ghép, từ láy, yếu tố mờ/mất nghĩa

Tóm tắt

Dưới góc nhìn đồng đại, yếu tố (tiếng) cấu tạo trong một số từ phức tiếng Việt được các nhà Việt ngữ học cho là mờ nghĩa hoặc mất nghĩa và họ dựa vào đó để phân loại từ phức. Tuy nhiên, những yếu tố này hiện nay vẫn không hề mờ nghĩa, mất nghĩa trong các phương ngữ... Vì vậy, cần phải nhìn nhận lại để phân loại hợp lí hơn. Bài viết nhằm tìm, chỉ ra nghĩa của những yếu tố được cho là mờ, mất nghĩa trong từ phức tiếng Việt hiện nay và đề xuất phân loại lại một số từ phức loại này. Chúng tôi thống kê các từ phức hiện đại có yếu tố mờ hoặc mất nghĩa, xem xét nghĩa của các yếu tố này có trong các từ cổ, đối chiếu với các từ tương ứng trong từ điển phương ngữ và cả trong từ điển tiếng Việt hiện đại để xác định nghĩa của chúng. Từ đó, chúng tôi tiến hành phân loại lại từ phức. Bài viết chỉ ra nghĩa của các yếu tố được cho là mờ, mất nghĩa làm cơ sở phân loại từ tiếng Việt theo cấu tạo. Việc lấy tiêu chí ngữ nghĩa để phân loại từ phức tiếng Việt hiện đại là hợp lí, khoa học nhưng cũng khá phức tạp. Chúng ta cần phải xem xét ngữ nghĩa của các yếu tố tạo từ phức có trong các từ đơn đang được sử dụng ở các phương ngữ hiện nay. Những đề xuất này có thể áp dụng để dạy kiến thức về cấu tạo từ tiếng Việt trong sách Ngữ văn ở trường phổ thông và là tài liệu tham khảo cho việc đào tạo ngành Ngữ văn hiện nay ở trường đại học. 

điểm /   đánh giá
Phát hành ngày
2021-05-17
Chuyên mục
Bài viết