Khảo sát tỉ lệ xuất huyết não có triệu chứng và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân rất cao tuổi nhồi máu não cấp được điều trị tái tưới máu
DOI: 10.38103/jcmhch.90.7
Tóm tắt
Đặt vấn đề: Điều trị tái tưới máu nhồi máu não cấp bằng thuốc tiêu sợi huyết rt-PA đường tĩnh mạch và/hoặc can thiệp nội mạch đã được chứng minh hiệu quả và an toàn cho các bệnh nhân không cao tuổi. Tuy nhiên, phương pháp điều trị này cho những bệnh nhân ≥ 80 tuổi vẫn chưa được nghiên cứu ở Việt Nam. Đề tài nhằm khảo sát tỷ lệ xuất huyết não có triệu chứng và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân rất cao tuổi nhồi máu não cấp được điều trị tái tưới máu bằng tiêu sợi huyết rt-PA đường tĩnh mạch và/hoặc can thiệp nội mạch.
Đối tượng, phương pháp: Nghiên cứu mô tả, cắt ngang trên tất cả bệnh nhân ≥ 80 tuổi được chẩn đoán nhồi máu não cấp nhập viện và điều trị nội trú tại khoa Bệnh lý mạch máu não của bệnh viện Nhân Dân 115, Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian từ tháng 12 năm 2019 đến tháng 12 năm 2020.
Kết quả: Tỷ lệ biến chứng xuất huyết não bất kỳ sau điều trị tái tưới máu trong nghiên cứu là 38,2% (n = 26), trong đó xuất huyết não có triệu chứng chiếm 8,8% (n = 6) và xuất huyết não không triệu chứng là 29,4% (n = 20). Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ thường gặp nhất chiếm 88,2% (n = 60), tiếp theo là rung nhĩ 25% (n = 17), bệnh đái tháo đường 20,6% (n = 14) và tiền căn đột quỵ trước đó 16,2% (n = 11). Hai nguyên nhân tắc động mạch chiếm tỷ lệ cao nhất là xơ vữa động mạch lớn chiếm 54,4% (n = 37) và thuyên tắc từ tim 41,2% (n = 28). Hầu hết bệnh nhân đạt được tái thông mạch máu thành công sau thủ thuật lấy huyết khối với thang điểm mTICI = 2b hoặc 3 là 60 bệnh nhân, chiếm tỉ lệ 88,3%. Biến chứng bất lợi trong khi thực hiện thủ thuật được ghi nhận là huyết khối gây thuyên tắc đoạn xa với 2 bệnh nhân (2,9%). mTICI sau can thiệp, thời gian cửa - bẹn, thời gian can thiệp - tái thông, thang điểm NIHSS, huyết áp tâm thu lúc nhập viện không có sự khác biệt giữa 2 nhóm xuất huyết não có triệu chứng (n = 6) với nhóm xuất huyết và không xuất huyết không có triệu chứng (n = 62). Tuy nhiên, khi xét trên nguyên nhân nhồi máu não theo phân loại TOAST thì có sự khác biệt giữa 2 nhóm có ý nghĩa thông kê (p = 0,021).
Kết luận: Tỷ lệ xuất huyết não có triệu chứng trong nghiên cứu của chúng tôi là 8,8% và nguyên nhân nhồi máu não theo phân loại TOAST là yếu tố có liên quan đến xuất huyết não có triệu chứng trên bệnh nhân rất cao tuổi nhồi máu não cấp được điều trị tái tưới máu bằng tiêu sợi huyết rt-PA đường tĩnh mạch và/hoặc can thiệp nội mạch.