Chiết xuất và phân lập một số flavonoid từ rau ngót Nhật (Asystasia gangetica)
Tóm tắt
Cây rau ngót Nhật (Asystasia gangetica (L.) T. Anders. thuộc họ Acanthaceae là một cây thuốc quý. Cây đã được chứng minh có nhiều tác dụng dược lý như kháng khuẩn, giảm đau, kháng viêm, hạ đường huyết... Lá của Asystasia gangetica được sử dụng để điều trị hen tại Nigieria. Tại Việt Nam, nhân dân các tỉnh Thừa Thiên Huế, Nha Trang lấy nhựa cây để trị tê thấp, sưng, sán lãi. Ở Việt Nam và cả trên thế giới cho tới thời điểm này chưa có nhiều công bố về thành phần hóa học của cây rau ngót Nhật. Do đó, đề tài được thực hiện với mục tiêu chiết xuất, phân lập, xác định cấu trúc hóa học một số flavonoid từ cây này.
Nguyên liệu
Phần trên mặt đất của cây rau ngót Nhật được thu hái vào tháng 10 năm 2017 tại huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang. Mẫu dược liệu được xác định tên khoa học là Asystasia gangetica (L.) T. Anders. thuộc họ Ô rô - Acanthaceae được PGS. TS. Trương Thị Đẹp, nguyên giảng viên Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh xác nhận.
Dung môi hóa chất, trang thiết bị: Dung môi sử dụng trong nghiên cứu là các dung môi đạt tiêu chuẩn tinh khiết dùng trong phân tích bao gồm ethanol, methanol, n-hexan, cloroform và ethyl acetat.
Sắc ký lớp mỏng thực hiện trên bản mỏng silica gel F254 (Merck). Phát hiện bằng đèn UV, thuốc thử VS và thuốc thử FeCl3 5% trong cồn. Sắc ký cột tiến hành với silica gel pha thuận.
Phổ khối (ESI-MS) được đo trên máy ALIGENT 1100 MC-LSD Trap của Viện Công nghệ hóa học. Phổ cộng hưởng từ hạt nhân: 1H-NMR, 13C-NMR, DEPT, HSQC, HMBC, COSY được đo trong dung môi DMSO-d6 trên máy Bruker AM 500 FT-NMR spectrometer của Viện Hóa học, Viện Hàn lâm KH và CN Việt Nam.
Phương pháp nghiên cứu
- Chiết xuất, phân lập: Chiết ngấm kiệt bằng cồn 96%. Tiến hành sắc ký cột cổ điển.
- Xác định cấu trúc: Sử dụng các phổ: Phổ khối (ESI-MS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân: 1H-NMR, 13C-NMR, DEPT, HSQC, HMBC, COSY.
Kết luận
2 flavonoid phân lập từ phân đoạn ethyl acetat của cây rau ngót Nhật được xác định lần lượt là apigenin và luteolin. Chưa có công bố về phân lập được các flavonoid này trong cây rau ngót Nhật trước đây.
