Nghiên cứu quy trình định lượng rutin trong lá cây sầu đâu (Azadirachta indica, A. Juss) bằng phương pháp HPLC- DAD

Tóm tắt

Cây sầu đâu có tên khoa học là Azadirachta indica A. Juss thuộc họ Xoan (Meliaceae) được  trồng phổ biến ở Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Việt Nam...được người dân sử dụng như một vị thuốc dân gian trị sốt rét, mụn nhọt, chữa vết loét, trị giun, rắn cắn ... Ở nước ta, cây mọc nhiều ở Ninh Thuận, An Giang và một số tỉnh Nam Bộ. Y học hiện đại đã chứng minh sầu đâu có tác dụng hạ đường huyết, chống viêm, chống ung thư, kháng khuẩn, chống nấm, chữa sốt rét .... Đặc biệt rutin trong dịch chiết lá cây sầu đâu có tác dụng hạ đường huyết trên chuột nhắt trắng hay thỏ thực nghiệm. Dược điển Ấn Độ đã sử dụng rutin làm chất đánh dấu trong khảo sát chất lượng dược liệu lá sầu đâu bằng HPLC. Tuy nhiên tại Việt Nam chưa có công trình nghiên cứu định lượng rutin trong dược liệu này. Với mong muốn góp phần vào công tác kiểm soát chất lượng nguồn nguyên liệu lá sầu đâu ở địa phương, chúng tôi tiến hành nghiên cứu với hai mục tiêu: Khảo sát các điều kiện chiết xuất rutin trong lá cây sầu đâu; Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng rutin trong dịch chiết lá sầu đâu bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC-DAD).

Đối tượng nghiên cứu

Mẫu lá sầu đâu được thu hái tại huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang năm 2017.

Chất chuẩn, thiết bị, hóa chất, dung môi

Chất chuẩn: Rutin (88,2%).

Thiết bị: Hệ thống HPLC

Hóa chất, dung môi: Methanol, acetonitril, ethanol, nước cất 2 lần đạt tiêu chuẩn dùng cho sắc ký lỏng, ethyl acetat, cloroform, dichloromethan.

Phương pháp nghiên cứu

- Khảo sát tìm phương pháp chiết tối ưu.

- Xây dựng và thẩm định quy trình định lượng rutin.

- Chuẩn bị mẫu phân tích.

Kết luận

Trong giai đoạn đầu của nghiên cứu, đã khảo sát được phương pháp chiết xuất rutin trong lá sầu đâu, phương pháp chiết siêu âm được lựa chọn với thời gian chiết nhanh 30 phút (30 phút x 3 lần), lượng rutin thu được tương ứng 0,39 g trong 100 g dược liệu. Bằng phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao với đầu dò dãy diod quang, tiếp tục xây dựng được qui trình định lượng rutin. Phương pháp có tính đặc hiệu, đúng và chính xác, có thể ứng dụng để định tính, định lượng rutin trong nguyên liệu. Kết quả nghiên cứu góp phần trong việc xây dựng quy trình định lượng chất đánh dấu trong lá sầu đâu nhằm góp phần kiểm soát chất lượng của nguyên liệu triển vọng này.