Nghiên cứu phát hiện các thuốc chống dị ứng trộn trái phép trong chế phẩm Đông dược bằng LC-MS/MS

Tóm tắt

Với đặc điểm khí hậu nóng ẩm và tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng ở Việt Nam, tỉ lệ người mắc các bệnh dị ứng chiếm một tỉ lệ đáng kể. Các thuốc nhóm kháng histamin H1 và các corticoid hay được chỉ định cho những bệnh này. Các thuốc này có giá thành rẻ, tác dụng nhanh và mạnh ở mức liều thấp nên khả năng các chất này được trộn trong chế phẩm Đông dược là rất cao và khó bị phát hiện. Trong một nghiên cứu của nhóm tác giả Trung Quốc sử dụng phương pháp LC-MS/MS đã phát hiện có sự trộn thuốc kháng histamin H1 tổng hợp như loratadin, chlorpheniramin maleat vào 4 chế phẩm trong số 9 chế phẩm điều trị các bệnh về da liễu ở cả dạng viên uống và dạng thuốc mỡ dùng ngoài da. Trong một nghiên cứu khác, cũng đã phát hiện có sự trộn corticoid tổng hợp (betamethason và dexamethason) vào chế phẩm bôi da...Việc trộn trái phép các thuốc hóa dược vào các chế phẩm Đông dược điều trị các bệnh dị ứng có thể khiến người sử dụng gặp các tác dụng không mong muốn, đặc biệt là khi sử dụng trong thời gian dài.

            Với nền mẫu Đông dược phức tạp, nồng độ dược chất trộn lẫn thấp nên yêu cầu phương pháp phân tích phải có độ chọn lọc và độ nhạy cao. Do đó, nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu xây dựng phương pháp định tính, định lượng một số thuốc hóa dược nhóm kháng histamin H1 và nhóm corticoid trộn lẫn trong chế phẩm Đông dược bằng LC-MS/MS, đồng thời ứng dụng phát hiện các dược chất này trộn trái phép trong chế phẩm Đông dược đang lưu hành trên thị trường.

            Phương pháp nghiên cứu

            - Xử lí mẫu

- Điều kiện khối phổ và điều kiện sắc ký

- Thẩm định phương pháp

- Ứng dụng

            Kết luận

            Nghiên cứu đã xây dựng được phương pháp LC-MS/MS phát hiện (định tính, định lượng) đồng thời betamethason, dexamethason acetat, chlorpheniramin maleat, cyproheptadin hydroclorid, loratadin trộn trái phép trong chế phẩm Đông dược. Mẫu thử được xử lý nhanh, đơn giản. Phương pháp phân tích có độ đặc hiệu cao, giới hạn phát hiện thấp, độ chính xác và độ đúng đáp ứng yêu cầu của AOAC 2016. Phương pháp có tính khả thi cao trong phân tích mẫu thực lưu hành trên thị trường. Nghiên cứu đã phân tích và phát hiện 2 trong 9 mẫu chế phẩm dương tính với dexamethason acetat và chlorpheniramin maleat, với mức liều được trộn khoảng 1/2 - 2/3 liều điều trị của 2 hoạt chất trên. Các mẫu dương tính đều không có số đăng ký và được mua qua mạng internet.