Phân tích tình hình sử dụng kháng sinh trên bệnh nhân viêm phổi bệnh viện/viêm phổi thở máy điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đa khoa Thành phố Cần Thơ

Tóm tắt

            Viêm phổi bệnh viện (VPBV) và viêm phổi thở máy (VPTM) là bệnh lý nặng, thường gặp nhất trong số các nhiễm khuẩn bệnh viện. Bệnh viện Đa khoa Thành phố Cần Thơ là bệnh viện hạng I trong khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, với số lượng bệnh nhân lớn được tiếp nhận từ tuyến dưới chuyển lên, thậm chí từ tuyến trên chuyển về nên nguy cơ tập trung các bệnh lý nhiễm khuẩn phức tạp là vấn đề cần quan tâm. Hiện tại, chưa có nghiên cứu tổng kết tình hình sử dụng kháng sinh, đặc biệt là trong điều trị các nhiễm khuẩn bệnh viện tại đơn vị. Nhận thấy tầm quan trọng của việc sử dụng kháng sinh hợp lý tại một bệnh viện có quy mô lớn, thực hiện nghiên cứu này nhằm phân tích tình hình sử dụng kháng sinh điều trị trên bệnh nhân VPBV/VPTM tại Khoa HSTC, từ đó, đề xuất các giải pháp giúp tăng cường hiệu quả sử dụng kháng sinh tại Khoa HSTC, Bệnh viện Đa khoa Thành phố Cần Thơ.

Đối tượng

            Bệnh nhân nhập viện trong giai đoạn từ 11/2017 đến 02/2018 được chẩn đoán viêm phổi sau thời điểm nhập Khoa HSTC ít nhất 48 giờ và không có bất kì dấu hiệu ủ bệnh nào lúc nhập khoa điều trị trước đó.

Phương pháp nghiên cứu

- Nghiên cứu tiến cứu theo dõi dọc thời gian tất cả bệnh nhân.

- Xử lý số liệu: Số liệu được xử lý thống kê mô tả bằng Microsoft Excel 2016 và SPSS 22.0. So sánh hai tỷ lệ được thực hiện bằng test Fisher exact.

Kết quả

            Kết quả của nghiên cứu đã khái quát được tình hình sử dụng kháng sinh trên bệnh nhân VPBV/VPTM mắc tại Khoa HSTC, Bệnh viện Đa khoa Thành phố Cần Thơ. Tỷ lệ bệnh nhân có phác đồ kinh nghiệm phù hợp với khuyến cáo của IDSA/ATS (2016) khá cao lên đến 87,3% nhưng lại có tới 57,9% bệnh nhân phải thay đổi kháng sinh sau đó. Thực tế, nghiên cứu này chỉ quan sát được một tỷ lệ thấp (14,5%) phác đồ kinh nghiệm phù hợp với kết quả xét nghiệm vi sinh. Phác đồ kinh nghiệm không phù hợp với kháng sinh đồ có xu hướng liên quan đến việc phân lập được A. baumannii. Carbapenem là nhóm kháng sinh được kê đơn nhiều nhất tại khoa HSTC với 84,2% số lượt chỉ định. Hình thức truyền kéo dài chưa được áp dụng phổ biến đối với kháng sinh carbapenem. Có 35,1% bệnh nhân trong mẫu nghiên cứu được chỉ định colistin và chủ yếu là lựa chọn thay thế (95%). Mặc dù kết quả nghiên cứu chưa thể hiện được mối tương quan rõ ràng giữa việc phân lập được A. baumannii và sự phù hợp của phác đồ kinh nghiệm với kháng sinh đồ nhưng Khoa HSTC vẫn nên cân nhắc đặt mục tiêu điều trị là A. baumannii ngay từ phác đồ ban đầu theo kinh nghiệm, đồng thời, thực hiện triệt để việc tối ưu hóa chế độ liều dùng kháng sinh để nâng cao hiệu quả sử dụng các thuốc này.