TÌM HIỂU KHÁI NIỆM “NHÀ” TRONG NGHIÊN CỨU DI CƯ

Tóm tắt

Tuy là khái niệm cơ bản, nhưng “nhà” chứa đựng nhiều hàm nghĩa và liên tưởng tùy thuộc vào mỗi nền văn hóa và nhận thức. Vượt ra ngoài công thức nhận diện cơ bản về “nhà” như một nơi cư trú và gắn nhà với một thửa đất có thể định vị được, “nhà” trong trường hợp cộng đồng diaspora, bao gồm không chỉ một mà nhiều không gian và nơi chốn khác nhau, nơi chủ thể di cư liên tục nhận diện và hình thành căn tính. Bằng việc giới thiệu những cách hiểu cơ bản và phổ quát về “nhà”, bài viết phân tích khái niệm “nhà” trong nghiên cứu diaspora. Lí thuyết di cư đã cho thấy dưới tác động của quá trình di dân và sự va chạm của các nền văn hóa lẫn bản sắc, chủ thể di cư liên tục giằng co giữa việc họ xuất thân từ đâu và họ hiện đang ở đâu, dẫn đến việc họ tự hình thành nên các không gian “ở giữa”. Hơn thế nữa, chủ thể thậm chí có thể trải qua cảm giác mất quê hương ngay tại nơi mình sinh sống và bắt đầu hành trình tìm kiếm nơi bản thân họ thuộc về. Khái niệm “nhà”, do đó, trở nên phức tạp hơn nhiều so với cách tiếp cận cộng đồng diaspora truyền thống vốn dựa trên cảm thức hoài niệm, tình yêu quê hương và nguồn cội.