Vũ trụ nghệ thuật thơ Bích Khê nhìn từ lăng kính phân tâm học Jacques Lacan

Tóm tắt

Thể nghiệm ứng dụng lí thuyết phân tâm học Jacques Lacan vào việc nghiên cứu ngôn ngữ hình tượng trong thơ trữ tình, bài viết phân tích vũ trụ nghệ thuật mang tính chất tượng trưng chủ nghĩa của thơ Bích Khê như một cấu trúc song trùng, tương ứng với các cơ tầng tâm lí tính dục theo học thuyết Lacan. Bài viết đi đến kết luận rằng cấu trúc hình tượng độc đáo trong thơ Bích Khê được tổ chức theo nguyên tắc tương tác giữa hai hệ thống khác biệt: thế giới mộng huyễn (do Thực tượng chi phối) và thế giới tồn tại (do Ảo tượng và Biểu tượng chi phối) với những quy luật vận hành đối lập; từ đó giải thích những kết hợp ngôn từ phức tạp trong thơ Bích Khê như là kết quả của phép trị liệu tinh thần đối với những chấn thương tâm lí gây ra khi chủ thể bước vào trật tự Biểu tượng.