Các xu hướng tình cảm tôn giáo ở châu Âu và Nga (phần 1)

Tóm tắt

Những cuộc khảo sát giá trị Châu Âu (European Values
Surveys - EVS) năm 1981 và năm 1990 cho thấy sự suy giảm của
hầu hết các biến số thuộc về tôn giáo, thậm chí sự suy giảm còn
diễn ra sắc nét hơn trong giới trẻ, ngoại trừ biến số niềm tin vào
cuộc sống đời sau. Những người trả lời trẻ tuổi dường như lại có
ít tính tôn giáo hơn. Các kết quả này khẳng định luận điểm về sự
gia tăng thế tục hóa ở Châu Âu và Phương Tây. Tuy nhiên, gần
đây nhất là cuộc khảo sát năm 1999 cho thấy xu hướng giảm
xuống này trở thành đối trọng với hai xu hướng khác: sự đổi mới
bên trong Kitô giáo và sự gia tăng hiện tượng “tin mà không
theo” (believing without belonging), điều hiển nhiên là cả hai
hiện tượng này đã phát triển nhiều hơn trong giới trẻ. Sức mạnh
của mỗi xu hướng thuộc ba xu hướng phát triển này thay đổi tùy
thuộc vào từng quốc gia được khảo sát. Các hiện tượng tương tự
như vậy thậm chí rõ rệt hơn ở các nước Đông Âu (thuộc khối
Cộng sản trước đây) và ở Nga, một lần nữa cũng xuất hiện đặc
biệt trong giới trẻ. Những thay đổi đó có thể được giải thích là
một bước ngoặt sau khi từ bỏ tính tôn giáo (break with
religiosity) đặc trưng của những năm 1960 và 197