Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển

Thư qua lại trên đường Nam Quan - Bắc Kinh của phái đoàn Tây Sơn

Nguyễn Duy Chính — Fri, 05 Apr 2024 00:00:00 +0700

Cho đến nay, chuyến đi của vua Quang Trung sang chúc thọ vua Càn Long nhà Thanh vẫn
chưa được đánh giá một cách đầy đủ. Điều đó một phần vì sau khi triều Tây Sơn chấm dứt, giai
đoạn lịch sử này bị bỏ quên hàng trăm năm và chỉ được khôi phục khi ảnh hưởng của triều đình
Huế đã suy giảm.
Tuy nhiên, những gì người ta tô điểm cho triều đại Tây Sơn vẫn thông qua việc ca tụng các
chiến thắng ngoại xâm mà không hề nhìn lại thành công ngoại giao của thời kỳ này. Chuyến đi
của vua Quang Trung gần như hoàn toàn biến mất, nếu có nhắc đến thì chỉ coi như một sự đánh
tráo để lừa nhà Thanh không có gì đáng ca ngợi.
Trong bài viết này, cung cấp một số bức thư của triều Tây Sơn gửi sang Trung Hoa và thư gửi
về nước của vua Quang Trung để giải mã thêm những bất thường của giai đoạn này.

Vai trò của lực lượng quân đội trong công cuộc xây dựng Kinh đô Huế dưới thời Nguyễn (1802-1945)

Phan Thị Thuý Vân — Fri, 12 Apr 2024 00:00:00 +0700

Kinh đô Huế dưới thời Nguyễn (1802-1945) là một đô thị trung tâm phồn hoa, lộng lẫy với đầy đủ các chức năng. Góp phần tạo nên một diện mạo mới cho Huế có sự đóng góp rất lớn của lực lượng quân đội. Bên cạnh việc tham gia chiến đấu, bảo vệ mở rộng bờ cõi, gìn giữ an ninh, trật tự của các vùng miền của đất nước, được lịch sử ghi nhận thì những người lính còn là những người thợ trên các công trường xây dựng lớn, từ các công trình xây dựng ở kinh thành, hoàng thành, đến các khu vực công sở, đền miếu, lăng tẩm…
Trên cơ sở khảo cứu các nguồn tư liệu, nhóm tác giả đã sử dụng phương pháp nghiên cứu và so sánh để phân tích, tổng hợp từ đó đưa ra các nhận định, đánh giá về vai trò của quân đội triều Nguyễn trong công cuộc xây dựng Kinh đô Huế.

Người Batek ở bán đảo Mã Lai (Malaysia) trong mối tương quan với văn hóa Hòa Bình ở Việt Nam

Lê Hoàng Quốc — Fri, 26 Apr 2024 00:00:00 +0700

Văn hóa Hòa Bình là một nền văn hóa khảo cổ học tiền sử quan trọng trong lịch sử của khu vực Đông Nam Á trong đó rất nhiều di chỉ đã được phát hiện tại Việt Nam. Mặc dù đã được biết đến từ đầu thế kỷ XX nhưng những nghiên cứu về nền văn hóa này luôn được cập nhật liên tục cho đến hiện nay để giải mã những bí ẩn còn tồn đọng về lối sống của cư dân văn hóa Hòa Bình và cách thức mà người cổ thích nghi với môi trường nhiệt đới. Với sự tồn tại của người Batek ở bán đảo Mã Lai và lối sống được xem như nguyên thủy của họ đã góp thêm một cái nhìn mới trong vấn đề vận dụng nhân học để nghiên cứu văn hóa Hòa Bình.

Nhớ về một số cửa hàng, cửa hiệu, công trình kiến trúc th ị xã Thái Bình xưa

Nguyễn Thục Hạp — Fri, 26 Apr 2024 00:00:00 +0700

Thành phố Thái Bình hiện nay đã là đô thị loại 2 trực thuộc tỉnh, từ một thị xã nhỏ bé được hình thành từ thời Pháp thuộc, ngày nay thành phố Thái Bình đã chuyển mình mạnh mẽ, dần trở thành một thành phố năng động, hiện đại ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Diện mạo của thành phố đang thay đổi từng ngày, cũng chính vì vậy mà không mấy ai có thể hình dung ra được, thị xã Thái Bình thời trước Cách mạng tháng Tám như thế nào. Có lẽ những hình ảnh hoài niệm đó chỉ còn lại trong một số hiếm hoi các bức ảnh còn lưu giữ được và trong ký ức của một số người cao tuổi. Bằng trí nhớ của mình với các mảnh ký ức gắn liền tuổi thơ kết hợp với việc đối chiếu với các tư liệu lịch sử, thông qua bài viết tác giả đã khắc họa lại một cách rõ nét về diện mạo thị xã Thái Bình thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám. Một thị xã nhỏ, êm đềm và xinh đẹp, duyên dáng nằm cạnh dòng sông Trà Lý.

Phạm Nguyễn Du: Lý tưởng và ảo tưởng

Mai Thu Huyền — Fri, 26 Apr 2024 00:00:00 +0700

Bài viết tập trung tìm hiểu quan điểm chính trị của Phạm Nguyễn Du (1740-1786) qua những lựa chọn trong cuộc đời ông và tư tưởng mà ông bộc lộ trong các trước tác Độc sử si tưởng, Luận ngữ ngu án, Nam hành ký đắc tập, Hầu Thạch Động thi tập, Thạch Động văn sao… Chỉ ra ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng trung quân và chủ trương “đức trị” của Nho giáo tới vị trí thức này, ngay cả khi bối cảnh chính trị - xã hội phức tạp của Việt Nam ở thế kỷ XVIII đã khiến lý tưởng của ông ít nhiều rạn nứt, bài viết cho rằng kết cục bất hạnh của Phạm Nguyễn Du là nỗ lực trong vô vọng của một kẻ sĩ có nhân cách nhưng tầm nhìn bị hạn chế để nhận ra bản chất không tưởng và sự thiếu hợp lý của học thuyết Nho giáo.

Đánh giá thực trạng và giải pháp phát triển một số loài cây dược liệu tại huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế

Fri, 26 Apr 2024 00:00:00 +0700

Huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế là nơi có hệ sinh thái rừng tự nhiên với hệ thực vật đa dạng và phong phú. Nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau, nguồn tài nguyên thực vật làm thuốc tại khu vực này đang bị suy giảm, cần được đánh giá nhằm phát triển một số loài cây thuốc phục vụ bảo tồn và phát triển bền vững. Trong bài báo này, chúng tôi đã xác định được có 526 loài, 127 họ thuộc 4 ngành thực vật bậc cao và phân bố về thành phần của các taxon không đồng đều nhau. Trong đó, có 27 loài dược liệu thuộc diện nguy cấp, quý hiếm, có giá trị bảo tồn cao, với 21 loài nằm trong Sách Đỏ Việt Nam, 2007; 7 loài thuộc Nghị định 06/2019/NĐ-CP và 7 loài nằm trong Danh lục đỏ IUCN, 2022. Bên cạnh đó, xác định được phân bố tự nhiên và dẫn liệu liên quan đến một số loài dược liệu phục vụ yêu cầu sử dụng, phát triển bền vững nguồn tài nguyên cây thuốc theo định hướng phát triển tại địa phương.

Năm dữ liệu số quốc gia: Bước đầu xây dựng cơ sở dữ liệu ngành khoa học công nghệ tỉnh Thừa Thiên Huế từ hệ thống thông tin quản lý khoa học công nghệ

Hoàng Bảo Hùng, Lê Vĩnh Chiến, Nguyễn Thị Thanh Thủy — Fri, 26 Apr 2024 00:00:00 +0700

Từ thực trạng cơ sở dữ liệu khoa học công nghệ và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhiệm vụ khoa học công nghệ trên địa bàn tỉnh đến tính hiệu quả trong quản lý, khai thác và đầu tư khoa học công nghệ hiện nay để thấy sự cấp thiết của việc quy trình hóa, đồng bộ hóa dữ liệu trong quá trình thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ các cấp (từ cấp tỉnh đến các cấp cơ sở), bảo đảm sự kết nối, liên thông, chia sẻ giữa các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu khoa học công nghệ trong và ngoài tỉnh cùng các cơ quan liên quan khác. Đây là kết quả nghiên cứu của đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh về “Nghiên cứu, xây dựng hệ thống quản lý nhiệm vụ KHCN tỉnh Thừa Thiên Huế”, thông qua đó, một lần nữa khẳng định Chuyển đổi số ngành Khoa học Công nghệ là một trong những đột phá chiến lược quan trọng trong công cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, lấy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm nâng cao nâng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế, đưa khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh nhà.