Nguyễn Trường Tộ qua Đại Nam thực lục chính biên Đệ thất kỷ/Nguyễn Trường Tộ through The Annals of Đại Nam [The Main Part], The Seventh Reign

Tóm tắt

Đại Nam thực lục chính biên Đệ thất kỷ của Quốc sử quán triều Nguyễn viết về đời vua Khải Định (1916-1925) là bộ cuối cùng trong hệ thống Đại Nam thực lục của triều Nguyễn. Bộ sử này đã được khắc in, nhưng hoặc là chưa khắc xong, hoặc ván in đã bị thất lạc, nên văn bản trọn vẹn duy nhất hiện được biết đến của bộ sử này là bản chép tay đang lưu giữ ở Thư viện Trường Viễn Đông Bác cổ Pháp tại Paris.

Bài này trích dịch toàn văn phần phụ lục về hành trạng của Nguyễn Trường Tộ trong Đại Nam thực lục chính biên Đệ thất kỷ. Ngoài đóng góp về mặt tư liệu, những ghi chép về Nguyễn Trường Tộ qua phần phụ lục này còn cho thấy những biến chuyển trong nhận thức của vua quan triều Nguyễn trước những thay đổi của xã hội Việt Nam vào đầu thế kỷ XX.

ABSTRACT

The Annals of Đại Nam [the Main Part], the Seventh Reign, written about Emperor Khải Định (1916-1925) by the National historiographers’ office of the Nguyễn Dynasty was the final book in the set of the Annals of the Đại Nam. That book was engraved for printing, but either it has not finished yet or the wood blocks were lost, the only complete manuscript of that history book is now preserved in the Library of the École Française d’Extrême-Orient in Paris.

This article excerpts the whole text of the appendix of The Annals of Đại Nam [the Main Part], the Seventh Reign about Nguyễn Trường Tộ’s activities. This appendix, apart from documentary contribution, shows us the changes in the conceivability of the Nguyễn Emperor and his mandarins about the changes of Vietnam society in the early twentieth century.