Sắc thái ẩm thực Huế qua hệ thống ngôn từ trong Thực phổ bách thiên/Nuance of Huế cuisine through words in Thực phổ bách thiên

Tóm tắt

Thực phổ bách thiên là tập thơ dạy nấu ăn của tác giả Tỷ Quê Trương Đăng Thị Bích, vợ ông Nguyễn Phúc Hồng Khẳng và là con dâu của nhà thơ Tùng Thiện Vương Miên Thẩm. Với 102 bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt dạy chung về cách nấu nướng (bài “Tổng luận”), cách nấu cơm (bài “Nấu cơm”) và 100 món ăn khác, tác giả tập thơ đã giúp hậu thế hình dung được phần nào chuyện bếp núc trong một gia đình xứ Huế vào đầu thế kỷ 20.

Tiếp cận dưới góc nhìn ngôn ngữ-văn hóa, thông qua việc phân tích hệ thống ngôn từ trong Thực phổ bách thiên, bài viết nêu lên những nét đặc sắc trong nghệ thuật nấu ăn Huế, qua đó góp thêm một góc nhìn về thiên nhiên Huế, tính cách người Huế, gia đình và xã hội truyền thống Huế.  

ABSTRACT

Thực phổ bách thiên (Book of 100 verses for dishes) is a cook book in verse written by Tỷ Quê Trương Đăng Thị Bích, Nguyễn Phúc Hồng Khẳng’s wife, and Prince Miên Thẩm’s daughter-in-law. With 102 poems (in the genre of four-line poem with seven words) generally instructing how to cook (in the “Summing-up”), how to cook rice (in the “Rice cooking”) and other 100 dishes, the author helped the posterities to partly visualize the cooking in a Huế family in the early 20th century.

Under the view of language and culture and through analyzing the system of words in Thực phổ bách thiên, the writer presents special features in Huế cuisine to contribute to a view of Huế nature, Huế people’s character and Huế traditional family and society.