Lưu dân người Việt trên đất Đồng Nai-Gia Định và việc thành lập các đơn vị hành chánh ở Nam Bộ thời các chúa Nguyễn/The Vietnamese immigrants in Đồng Nai-Gia Định and the formation of the administrative units in the South in the Nguyễn lord’s times
Tóm tắt
Vùng đất Nam Bộ nguyên thủy là của vương quốc Phù Nam, bị xâm chiếm bởi người Chân Lạp. Việc người Việt vào lập nghiệp ở Nam Bộ là do sự cho phép của vua Chân Lạp từ năm 1623, sau khi hai nước kết tình “sui gia” thông qua chúa Nguyễn Phúc Nguyên gả công chúa Ngọc Vạn cho vua Chey Chette II vào năm 1620.
Khi lưu dân người Việt đến Nam Bộ thì vùng này còn hoang hóa với rừng rậm, sình lầy và thú dữ. Người Khơ me và nhiều sắc dân bản địa đều sống thưa thớt trên các vùng cao, chuyên nghề làm rẫy.
Đến khi diện tích khai phá đã rộng, dân số đã đông, chúa Nguyễn mới cử Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược miền Nam (1698). Trên nền những tổ chức tự quản có sẵn của lưu dân Việt từ hàng trăm năm trước đó, Nguyễn Hữu Cảnh đã sắp xếp lại bộ máy hành chánh, khai thác đất Đông Phố lập nên dinh Trấn Biên, sau đó lại lấy xứ Sài Gòn mà lập dinh Phiên Trấn. Hai dinh này trở thành vùng đất Đồng Nai-Gia Định (Nam Bộ) ngày nay.
ABSTRACT
The South of Vietnam was original part of the Phù Nam Kingdom captured by the people of Chân Lạp. The Vietnamese’s arrival on the land to develop it took place thanks to be a permit from a king of Chân Lạp since 1623 after the two nations were joined together in a marriage between the two royal families: the Vietnamese Lord Nguyễn Phúc Nguyên married his daughter, Princess Ngọc Vạn, to the King Chey Chette II in 1620. when the Vietnamese immigrants first arrived in the South, it was still a wild land of jungle, swamps and wild beasts. The Khmer and other native ethnic groups were still scattered on the highlands here specializing in hillside gardening.
In 1689, when the area developed on the new land was fairly large with a big population, Lord Nguyễn Phúc Chu sent an envoy, Nguyễn Hữu Cảnh, to the place. This mandarin helped, on the basis of the indigenous age-old self-government, rearrange the local adminitration and develop the Đông Phố region into “dinh” Trấn Biên [“dinh”: an old administrative unit roughly equivalent to a province today]. Afterwards he helped reform Saigon region into “dinh” Phiến Trấn. These two “dinh” became Đồng Nai-Gia Định of the South today.
