Nghề cá ở Đồng Tháp Mười xưa và nay/Fishery in Đồng Tháp Mười Plain in the past and at the present time

Tóm tắt

Đồng Tháp Mười là một cánh đồng trũng, rộng khoảng 700.000ha, thuộc 3 tỉnh Long An, Tiền Giang và Đồng Tháp. Đây là môi trường thuận lợi cho cá sinh sôi nên nghề cá phát triển từ rất sớm, ít nhất là từ khi lưu dân người Việt đặt chân đến. Con cá trở thành nguồn thức ăn chủ yếu của lưu dân buổi đầu, và cho đến hôm nay nó vẫn là nguồn thực phẩm quan trọng. và theo thời gian, nghề cá dần phát triển từ chỗ tự cấp tự túc trở thành ngành kinh tế quan trọng, gắn liền với kinh doanh.

Tuy nhiên, từ sau 1975, do tác động của công cuộc khai thác toàn diện Đồng Tháp Mười nên môi trường nước ở đây thay đổi, gây tác hại cho cá. Từ đó, lượng cá tự nhiên sụt giảm rõ rệt và lượng cá nuôi tăng dần.

Mặc dù vậy, nghề cá vẫn để lại dấu ấn đậm nét trong ký ức văn hóa của người dân Đồng Tháp Mười, từ món cá trong lễ cúng việc lề (tức giỗ họ) đến tục thờ Đại Càn với tư cách là Ngư thần và lễ cầu ngư, cũng như trong tục ngữ, ca dao và các món ăn dân dã hằng ngày.

ABSTRACT 

Đồng Tháp Mười Plain is a low land of 700,000 hectares belonging to Long An, Tiền Giang và Đồng Tháp provinces. This is a ideal enviroment for the growth of fish, which accounts for the early development of fishery in the region, especially since the coming of the Vietnamese settlers. Fish used to be their first essential source of food and is still now the local people’s. In time, the fishery has evolved from serving the then self-sufficient life style to becoming now an important economic sector closely attached with business.

However, since after 1975 the impact of the comprehensive exploitation of Đồng Tháp Mười  has caused negative changes to the local water source, affecting the enviroment of the fish. Because of this reason there is a marked decrease in the amount of natural fish and a gradual increase in the amount of bred fish.

Despite of this fact, the past fishery still leaves a deep cultural hallmark in the mind of the people of Đồng Tháp Mười, which is reflected in the role of fish as offerings, in the practice of worshiping Đại Càn, the fish god, the praying for fish ceremony, as well as its image in proverbs, in folk verses and its presence in daily simple dishes.