Cổ vật Champa ở Bảo tàng Guimet/The Champa antiquities in the Guimet museum

Tóm tắt

Bảo tàng Guimet do Émile Étienne Guimet (1836-1918), một nhà công nghiệp ở Lyon, sáng lập vào năm 1879. Năm 1879, các sưu tập cổ vật này được chuyển đến trưng bày trong một bảo tàng do ông xây dựng ở Paris. Bảo tảng này là nơi lưu giữ và trưng bày những sưu tập nghệ thuật lớn nhất và giá trị nhất của các nước châu Á ở châu Âu, với hơn 40.000 tác phẩm nghệ thuật quý hiếm đến từ các vùng văn hóa khác nhau của châu Á như Afghanistan-Pakistan, Himalaya, các nước Trung Á, vùng Đông Nam Á, Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản...

Cổ vật Việt Nam ở Bảo tàng Guimet không nhiều nhưng đều là những món có giá trị đặc sắc, đại diện cho những gì tinh túy nhất của văn hóa và nghệ thuật Việt Nam. Đặc biệt, Guimet sở hữu khoảng 100 cổ vật Champa quý hiếm. Trong đó có 3 hiện vật xứng đáng liệt hạng quốc bảo:

- Tượng thần Shiva, cao 165cm, mang các dấu hiệu đặc trưng của phong cách Tháp Mẫm, làm bằng sa thạch, nguyên thủy được thờ trong tháp Bánh Ít (tháp Bạc) ở Bình Định.

- Tượng Vishnu Garudasana cũng làm bằng sa thạch, nhưng có lớp tô màu đỏ phủ bên ngoài. Tượng cao 58cm, thể hiện theo phong cách Mỹ Sơn E1 chuyển tiếp. Đó là hiện thân của thần Vishnu, cưỡi trên chim thần Garuda, bốn tay thần cầm những vật kiểu trưng cho quyền năng của thần linh. Đây là một biểu thức đặc trưng của mỹ thuật Champa trong suốt thời đại Mỹ Sơn, thời đại hoàng kim của văn hóa và mỹ thuật Champa.

- Linga làm bằng bạc, cao 26,5cm, ngang thân gắn một kosa làm bằng vàng mang khuôn mặt của Shiva với con mắt thứ ba ở giữa trán. Đây là cổ vật độc đáo nhất, cũng là niềm khao khát của bất kỳ nhà sưu tập mỹ thuật Champa nào.

ABSTRACT 

The Guimet museum was established by Emile Guime (1836-1918), a Lyon industrialist, in 1879. These collections were subsequently transferred to a new museum which he had built in Paris, in 1889. This museum store and display the largest and valuable of Asian arts in Europe. There are over 40,000 artworks come from the cultural regions of Asia, such as, Afghanistan-Pakistan, Himalaya, Central Asia, Southeast Asia, China, Korea, Japan, etc...

There are not so much the Vietnamese antiquities in the Guimet museum. However, they are all the worthful artifacts, which are typicals of Vietnamese culture and Vietnamese arts. Especially, the Guimet museum owns about 100 precious antiquities of Champa culture. Among them are 3 Vietnamese treasures:

- The god Shiva sculpture, 165cm height, Tháp Mẫm style, late 11^th-early 12^th century, sandstone, which was worshipped inside the Bánh Ít tower in Bình Định province.

- The god Vishnu astride his traditional mount, Garuda. The four-armed deity is holding his usual attributes. This is authentic motif of Champa art during Mỹ Sơn period, the golden age of Champa culture and art.

- The silver linga, 26.5cm height, with the golden kosa was fixed on the body of linga. This is the uniquely artifact and every collector also desire to get it.