Nhận thức mới về pho tượng bồ tát bằng đồng của Phật viện Đồng Dương: Laksmindra-Lokesvara, Prajnaparamita hay Tara ?

Tóm tắt

Kể từ khi được phát hiện vào năm 1979, pho tượng quý bằng hợp kim thể hiện nữ bồ tát của Phật viện Đồng Dương đã được nhiều học giả quan tâm nghiên cứu. Có nhiều danh hiệu đã được đề xuất cho pho tượng này. Trong đó, có ba danh hiệu được quan tâm nhiều nhất là, Laksmindra-Lokesvara, Prajnaparamita và Tara.
Bài này đã tái xác định danh hiệu của pho tượng đồng Đồng Dương là Tara dựa trên phân tích hình tượng Amoghasiddhi được thể hiện ngồi dưới tán rắn Mucalinda trên tóc của bồ tát; và, tay trái của đức Phật cầm thanh kiếm ngắn. Tín ngưỡng Tara phổ biến trong Mật giáo Kim Cương Thừa là tông phái thịnh hành tại Champa dưới sự bảo trợ của hoàng gia và giới thương nhân quý tộc từ thế kỷ VIII và được phát triển về sau.
Đương thời, việc thờ Tara tại Champa phản ảnh mối giao lưu kinh tế, trao đổi văn hóa và tương tác nghệ thuật rộng rãi của vương quốc cường thịnh này với vùng Đông Nam Á, Nam Á, Đông Á và Tây Hoa Nam bằng “Con đường tơ lụa trên biển” từ phía Đông Nam cũng như qua mạng lưới trao đổi hàng hóa bằng đường bộ liên vùng từ hướng Đông và Tây Bắc bán đảo.