Tìm hiểu cổ vật đồng bằng Cửu Long - Bài 4: Về một loại "Tiền Phù Nam" và mệnh giá của nó/A Study on the Antiquities in the Mekong Delta. Old Coins Discovered in Mekong Delta - Article 4: A Kind of "Funan Currency" and Its Value

Tóm tắt

Năm 1944 L. Malleret khai quật ở đồng bằng Cửu Long và thu thập được một số đồng tiền hợp kim bạc. Sau năm 1975 các nhà khảo cổ học Việt Nam cũng nhắc đến chúng và giải thích loại tiền này vốn dĩ được cắt thành 1/2, 1/4, 1/8 để làm tiền lẻ, đồng thời cho biết vào năm 1990 ở Thái Lan và Myanmar cũng thu thập được 8 đồng nguyên vẹn.

Bản thân tác giả và hai nhà sưu tập tiền cổ ở TP Hồ Chí Minh đã sưu tập được 11 đồng tiền nguyên vẹn cùng loại, 13 mảnh tiền 1/2, 12 mảnh tiền 1/4 và 18 mảnh tiền 1/8 (trong đó có một số mảnh tiền có vàng sa khoáng). Qua đó, tác giả chứng minh rằng hoa văn ở mặt sau loại tiền này biểu thị ngôi đền thờ Hindu giáo, cư dân Phù Nam cắt sẵn loại tiền này để các mảnh và đồng tiền nguyên vẹn có mệnh giá mang các số 1, 2, 4, 8, đồng thời nêu lên một số lý lẽ chứng minh loại tiền này được đúc tại Phù Nam vào những thế kỷ đầu Công nguyên. Ngoài ra tác giả cũng đưa ra một số nhận xét về hình thái kinh tế xã hội và thiết chế tổ chức chính quyền của Phù Nam thời kỳ nói trên qua việc sản xuất và lưu hành loại tiền này.

ABSTRACT

In 1944, L.Malleret excavated an archilogical site in the Mekong Delta and succeeded to gather some coins made of an alloy of silver. After 1975, archiologists, still interested in these coins, gave further explanations that this kind of coins could be broken into smaller pieces, a half, a fourth or an eighth of the original size to be used as small change, and that in Thailand and Myanmar eight complete coins of this kind were found in 1990.

The author himself and two others coin collectors in Hồ Chí Minh City have got to gather 11 complete pieces of the same kind, thirteen half pieces, 12 one-fourth pieces and eighteen one-eighth pieces (of which several have gold mineral sand in their composition). Also he argues that the design found on the back of this coin represents the Hinduist kalan and the people of Phù Nam Kingdom had a number of the coins split so as to have, together with the complete pieces, a system of coins.