Chinh An Nam kỷ lược/A Summarized History of Invasion of An Nam

Tóm tắt

Chinh An Nam kỷ lược là một bản văn ngắn của tác giả Sư Phạm (Trung Quốc), ghi chép về cánh quân Vân-Quý của nhà Thanh đi theo đường Vân Nam xuống Tuyên Quang trong cuộc chiến xâm lược Việt Nam vào đầu năm Kỷ Dậu (1789).

Tài liệu của Sư Phạm không có nhiều chi tiết nên từ trước đến nay ít được quan tâm. Tuy nhiên, đây là một văn bản đầu tay (primary source) do chính người trong cuộc viết ra, nên cũng giúp cho chúng ta có thêm dữ liệu để tìm hiểu về tình hình cuộc chiến, nhất là những nguyên nhân khiến nhà Thanh động binh xâm lược nước ta.

Tác giả Sư Phạm đã nêu rõ chính sách chia để trị của người Trung Hoa đối với các nước nhỏ lân bang, “dùng người di trị người di”, không để bên nào mạnh hơn bên nào để họ có thể khai thác mâu thuẫn mà thủ lợi.

ABSTRACT

This document written by Sư Phạm notes down the operation of Vân Quý’s army who followed the route from Vân Nam (China) to Tuyên Quang (Việt Nam) in the invasion taking place in the Year of the Rooster (1789)

Sư Phạm’s work fails to give a detailed report of the event. However, being a document of primary source written by an insider of the event, the document provides further data for our study on the war, above all, on the reasons why the Qing dynasty decided to wage war on us.

Sư Phạm gives a clear description on the Chinese policy to divide the smaller neighbouring nations into conflicting factions for easier control, “Using the barbarians to cope with the barbarians” and preserving balance of power between them so that each side could not take advantage of the contradiction to gain their own interest.