Vài sự kiện về bức chân dung vua Quang Trung do họa sĩ nhà Thanh vẽ/Facts Regarding King Quang Trung’s Portraits Created by Qing Dynasty’s Painters
Tóm tắt
Sử liệu Trung Quốc cho biết, trong dịp vua Quang Trung dẫn đầu phái đoàn Đại Việt sang dự lễ Bát tuần vạn thọ của vua Càn Long, ông đã được các họa sĩ nổi tiếng của Thanh triều vẽ ít nhất là 3 bức chân dung, trong khoảng thời gian từ ngày 20 tháng 8 đến 23 tháng 10 năm Canh Tuất (1790). Đây là một trong những biệt ân của vua Càn Long dành cho vua Quang Trung và công việc họa hình chỉ hoàn thành khi phái đoàn Đại Việt rời Bắc Kinh về nước được 2 tháng.
Theo sự suy đoán của tác giả, bức chân dung vẽ vua Quang Trung mặc triều phục nước ta, có lẽ được gởi cho sứ đoàn Đại Việt đem về nước, hai bức còn lại vẽ vua Quang Trung ăn mặc theo lối Mãn Thanh được lưu lại treo ở Tử Quang Các. Đáng tiếc là hiện nay, các bức chân dung này đã bị thất lạc hoặc bị tiêu hủy, không tìm thấy dấu vết gì nữa. Có một điều chắc chắn rằng, bức tranh vẽ hình một võ tướng cỡi ngựa, mặc nhung phục, tay cầm roi mà lâu nay nhiều người cho là chân dung vua Quang Trung, thật ra lại là hình của vua Càn Long.
ABSTRACT
Chinese historical documents reveals that on the occasion when king Quang Trung led the Đại Việt diplomatic delegation (Đại Việt: the old name of Vietnam) to attend the 80th anniversary of Emperor Càn Long’s birthday, he had the honor to be portrayed by the famous painters of the Qing Dynasty and at least three portraits were done during the period from 20 Aug to 23 Oct (Lunar Calendar) in the Year of the Dog (1790). This is one of the special treats Emperor Càn Long granted king Quang Trung and the painting work was only finished two months after the delegation left Beijing to go back to their homeland.
According to the author’s deduction, the portrait representing king Quang Trung in Vietnamese court costumes might be sent to Vietnam along with the delegation. The two other Quang Trung’s portraits in typical Qing costumes were kept back to be hung at Tử Quang Các. It is a pity that all these portraits are now lost or destroyed. However, it is certain that the portrait representing a general on horseback, with ceremonious costumes and a whip in hand that is popularly regarded by many people to be king Quang Trung actually depicts Emperor Càn Long.
