Tìm hiểu một số giá trị đặc trưng của vườn chùa Huế/Typical Value of Gardens of Huế Buddhist Pagodas
Tóm tắt
Từ quan điểm cho rằng tìm hiểu bản sắc văn hóa Huế không thể không tìm hiểu những vấn đề liên quan đến Phật giáo, bài viết đã tiếp cận chùa Huế thông qua việc xem xét những điểm đặc trưng của cảnh quan vườn chùa. Tác giả đề cập đến hai nội dung cơ bản là những nhân tố nền tảng tác động đến sự hình thành chùa Huế nói chung và cảnh quan khu vườn nói riêng; và những giá trị nổi bật của cảnh quan vườn chùa. So với những khu vườn khác trong bối cảnh “thành phố vườn” thì cảnh quan chùa Huế là sự tổng hòa nhiều giá trị văn hóa tâm linh, những biểu hiện thiền vị mà không phải khu vườn nào cũng có cho dù đạt được cảnh trí tương tự. Cảnh trí vườn chùa không mang nặng chất hưởng thụ những thú vui thanh cao trong sự an nhàn như đạo Lão, mà đặc biệt chú ý tạo nên sự thanh tịnh và tinh tấn, ấm áp và an lạc, để hỗ trợ tích cực cho việc hành trì giáo lý và điều kiện tu học. Bài viết cũng nêu lên một số đặc trưng nổi bật của vườn chùa Huế: sự phong phú và đa dạng về bố cục, sự tương tác giữa cảnh quan và kiến trúc, dấu ấn thiên nhiên trong hệ cây trồng, tinh thần “thiên nhân tương dữ” trong vườn chùa, và chức năng tự cung tự cấp của vườn chùa.
ABSTRACT
Believing that it is necessary to study Buddhism if one wants to research the cultural distinction of Huế, the author chooses to approach the culture of Huế by studying the typical characteristics of the gardens of pagodas. This article is about two main points: The basic factors that influence the formation of Huế pagodas in general and of the shaping of the gardens in particular, and the outstanding value of the pagoda gardens. Compared to other types of gardens in the common context of “the city of gardens” [Huế is often referred to as “the city of gardens”] the setting of the garden of a Buddhist pagoda in Huế is the combination of various spiritual values of a culture, of aspects of a Buddhist context that not all others with a similar setting can attain. This setting is not principally aimed at the Taoist’s leisurely enjoyments but is intended to create tranquility and serenity, friendliness and peacefulness so as to effectively support the practice of Buddhism and improve the religious education conditions. This article brings forth some typical characteristics of the Buddhist pagoda’s gardens: The great diversity in their setting, the mutual relation between theirs sights and the architecture, the imprints of the local nature on the choice of the vegetation for the gardens, the concept “thiên nhân tương dữ” [peaceful cohabitation of men and nature] and the self-sufficient function of the garden.
