Huỳ nh Tịnh Của và Đại Nam Quấc âm tự vị./Huỳnh Tịnh Của with Đại Nam QuẤc âm tự vị
Tóm tắt
Đại Nam quấc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của (Imprimerie Rey, CURIOL & Cie xuất bản, Sài Gòn, 1895-1896) là cuốn tự điển đơn ngữ tiếng Việt đúng nghĩa đầu tiên của Việt Nam, ra đời trong điều kiện câu văn Quốc ngữ còn đang tập tễnh đi vào sinh hoạt văn hóa một cách chưa hoàn toàn ổn định. Có thể xem đây là công trình quan trọng quy mô lớn, có tính tiên phong khai sáng và tập đại thành đầu tiên về tiếng Việt. Để làm rõ giá trị của công trình, tác giả đã đánh giá những mặt ưu điểm và hạn chế của cuốn tự điển này, có so sánh với những cuốn tự/ từ điển tiêu biểu ra đời sau nó để thấy được sự tiến hóa của các công trình từ điển học tại Việt Nam. Tiếp đó, tác giả tiến hành khảo sát về thể thức trình bày cùng các mặt nội dung cụ thể của công trình: Từ ngữ Việt cổ; Thành ngữ, tục ngữ; Từ ngữ cỏ cây chim thú; Tên người và tên đất; Những chữ có nguồn gốc ngoại lai; Cách viết chữ Nôm trong Đại Nam quấc âm tự vị. Cuối cùng là phần nhận định về những đóng góp của Huỳnh Tịnh Của đối với nền văn hóa nước nhà.
ABSTRACT
HUỲNH TỊNH CỦA WITH ĐẠI NAM QUẤC ÂM TỰ VỊ
Đại Nam quấc âm tự vị compiled by Huỳnh Tịnh Của (Imprimerie Rey, CURIOL & Cie Saigon, 1895-1896) is the first Vietnamese monolingual dictionary on the early days of Vietnamese script. It can be considered as the first important and systematic Vietnamese dictionary. To clarify the value of the work, the author assesses its advantages and disadvantages, comparing it with later dictionaries to present the evolution of lexicographical works in Vietnam. Then, the author conducts surveys on the formality of presentation and specific contents of the dictionary, including ancient Vietnamese words; idioms and proverbs; flora and fauna words; human names and place names; loanwords; Nôm writing in Đại Nam quấc âm tự vị. Finally, the author estimates Huỳnh Tịnh Của’s contribution to Vietnamese culture.
