Tiếp biến văn hóa Công giáo nhìn từ góc độ âm nhạc nhà thờ/Catholic acculturation viewed from the aspects of church music.

Tóm tắt

Nhà thờ là một trong những thiết chế văn hóa đóng vai trò trung tâm trong đời sống văn hóa Công giáo. Đây không chỉ là nơi diễn ra các hoạt động nghi lễ, sinh hoạt tôn giáo, mà còn cung cấp cơ sở vật chất cho nhiều hoạt động liên quan đến âm nhạc. Bài viết đề cập quá trình tiếp biến văn hóa Công giáo nhìn từ góc độ âm nhạc nhà thờ trên 3 phương diện: Nhà thờ - Vùng văn hóa âm nhạc Công giáo; Đại phong cầm - Cây đàn biểu trưng của âm nhạc nhà thờ; và Ma sœur - Người truyền bá âm nhạc.Bằng con đường đi vào nhà thờ, âm nhạc phương Tây đã du nhập vào Việt Nam, rồi hình thành nên nhiều hướng đi khác trên đường hướng thích nghi, hội nhập văn hóa. Xét từ góc độ tiếp biến văn hóa, âm nhạc nhà thờ từ lâu đã thoát khỏi không gian nghi lễ của nhà thờ, phổ biến ngoài dân gian, đồng thời, với sự phát triển tương ứng từ phía cộng đồng phi Công giáo lại tiếp tục sáng tạo nên những loại hình âm nhạc thế tục lấy đề tài tôn giáo. Nếu xét ở góc độ ngôn ngữ âm nhạc, sự ảnh hưởng của âm nhạc nhà thờ sâu rộng hơn phạm vi một cồng đồng luân lý. Nó len lỏi vào thị hiếu thẩm mỹ, cộng hưởng với bối cảnh văn hóa trở thành một thành tố quan trọng trong đời sống âm nhạc Việt Nam.
ABSTRACT
CATHOLIC ACCULTURATION VIEWED FROM THE ASPECTS OF CHURCH MUSIC
Catholic Church is one of the cultural institutions playing the central role in Catholic cultural life. This is not only the place where ceremonial and religious activities take place, but it also provides facilities for a variety of musical activities. The article addresses the acculturation process viewed from the aspects of Catholic liturgical music: the Church – the cultural domain of church music, pipe organ – the symbol of church music, and Catholic nuns – the music spreaders.Western music, through the church, was introduced into Vietnam, and then it produced various types of music on route to cultural adaptation and integration. Viewed from cultural acculturation, church music has long been free from the ritual space of the church to become common, and at the same time, secular music with religious themes continued to be created by the non-Catholic community. In terms of musical language, the influence of church music is more extensive than that of a moral community. It penetrated into aesthetic tastes to become an important element of musical life in Vietnam.