Bệnh tình và nguyên nhân cái chết của vua Đồng Khánh qua báo cáo của một bác sĩ người Pháp/The illness and the cause of death of Emperor Đồng Khánh based on the report of a French doctor.

Tóm tắt

Về bệnh tình và nguyên nhân cái chết của vị vua thứ chín của nhà Nguyễn - Đồng Khánh (1864-1889) khi ở ngôi chưa đầy 4 năm, ít thấy được chính sử ghi chép ngoài chi tiết thông báo sự qua đời của nhà vua. Đã có những giả thuyết lưu truyền trong dân gian nhuốm màu huyền bí nhằm lý giải sự qua đời của vị vua tuổi đời còn rất trẻ này. Trong khi đó dường như lại rất ít người biết, căn bệnh khiến vua Đồng Khánh qua đời - cũng như bao người Việt Nam khi đó - bệnh sốt rét ác tính. Báo cáo của một vị bác sĩ người Pháp sẽ cung cấp cho chúng ta thông tin về chuyện này. 

ABSTRACTTHE ILLNESS AND THE CAUSE OF DEATH OF EMPEROR ĐỒNG KHÁNH BASED ON THE REPORT OF A FRENCH DOCTOR
On the illness and the cause of death of Emperor Đồng Khánh (1864-1889), the ninth king of the Nguyễn Dynasty who reigned less than 4 years, the official history almost recorded nothing but a notice of his death. There have been various widely-circulated false rumors explaining the death of that young king. Meanwhile, the disease causing his death, as well as the death of many Vietnamese people at that time, was malignant malaria which seemed to be little-known. The report of a French doctor will provide us with information about that event.