Phủ Dương Xuân thời Chúa Nguyễn qua đối chiếu tư liệu và thực địa/ Dương Xuân residence under the Nguyễn Lords through the comparison of documents and field work
Tóm tắt
TÓM TẮT
Phủ Dương Xuân được chúa Nguyễn Phúc Tần xây dựng trên một ngọn đồi của làng Dương Xuân ở bờ nam Sông Hương, đối diện với phủ chính Kim Long, để tránh lũ lụt ở phủ chính vào khoảng năm 1680. Sau vài lần trùng tu, đến đời chúa Nguyễn Phúc Khốt, phủ Dương Xuân trở thành cung điện Mùa Đông của chúa và hồng thất để tránh lụt vào mùa mưa. Trải qua nhiều phen binh hỏa, phủ Dương Xuân và nhiều công trình khác thời chúa Nguyễn bị hủy hoại và mất hẳn dấu vết. Cho đến nay, vị trí của phủ Dương Xuân vẫn còn là vấn đề tranh cãi.
Qua đối chiếu tư liệu và thực địa, tác giả bài viết cho rằng vị trí của phủ Dương Xuân chính là đình làng Dương Xuân Hạ, nay thuộc phường Thủy Xuân, thành phố Huế. Hiện nay, tại đây vẫn còn dấu vết của một công trình kiến trúc quy mô thời chúa Nguyễn, và quan trọng nhất là, vị trí này có nhiều chi tiết phù hợp với mô tả của các chứng nhân đương thời về phủ Dương Xuân.
ABSTACT
Dương Xuân Residence was built by Lord Nguyễn Phúc Lan on a hill of Dương Xuân Village on the southern bank of the Perfume River, opposite the main residence of Kim Long, after Lord Nguyễn Phúc Lan moved from Phước Yên to Kim Long in 1637. After several restorations, under the reign of Lord Nguyễn Phúc Khốt, Dương Xuân Residence became the Winter Palace for the Lord and his royal family to avoid flooding during the rainy season. Due to wars, Dương Xuân Residence as well as many structural works under the Nguyễn Lords was destroyed, leaving no traces. So far, the location of Dương Xuân Residence has still been a matter of controversy.
Based on the comparison of documents and field work, the author suggests that the location of Dương Xuân Residence is in the communal house of Dương Xuân Hạ village, now Thủy Xuân Ward, Huế City. Currently, there are remaining traces of a large-scale structural work built under the reign of Nguyễn Lords at this location, and the most important is that some details of this site are consistent with the description of the contemporary witnesses.
