Văn bia thời Trần: Vấn đề văn bản và giá trị tư liệu / Stelae in the Trần Dynasty: Basic issues and documentary value

Tóm tắt

Văn bia là những văn bản khắc trên đá, cùng minh văn khắc trên kim loại được gọi chung là văn bia hoặc văn khắc. Văn bia thời Trần nói riêng, văn bia thời Lý-Trần nói chung là những văn bia quý hiếm, liên quan đến lịch sử văn hóa xã hội đương thời. Vì vậy, văn bia thời Trần đã được nhiều người nghiên cứu, giới thiệu. Tuy nhiên, do lâu ngày, nên có không ít văn bia được khắc lại, hoặc dựng mới để ghi lại nội dung văn bia vốn có từ trước. Điều đó để lại không ít trở ngại đối với việc khai thác tư liệu trên bia. Bài viết này nhằm khái quát đặc điểm bia và văn bản văn bia thời Trần. Trên cơ sở đó giám định tư liệu trên từng bia và văn bia cụ thể để tránh sự nhầm lẫn khi sử dụng tư liệu này trong việc nghiên cứu lịch sử văn hóa xã hội đương thời. Đồng thời bài viết bước đầu khai thác giá trị sử liệu của văn bia thời Trần.

ABSTRACT

Stelae consist of inscriptions carved on stone or engraved on metal. Stelae in the Trần Dynasty in particular, in the Lý and Trần Dynasties in general are rare and precious ones related to the cultural and social history at that time. Thus, stelae in the Trần Dynasty have been widely studied and introduced. However, some stelae were re-engraved or re-erected to record the content of previous ones. That caused a lot of obstacles to the exploitation of materials on stelae. This article aims to generalize the characteristics and texts of the stelae in the Trần Dynasty, and on that basis, the documentation on each specific stele will be assessed to avoid confusion when using the materials for the study of the cultural and social history at that time. Simultaneously, the article initially exploits the value of historical materials of the stelae in the Trần Dynasty.