Đề cao đạo lý làm người dựa trên điển tích Trung Hoa-Một xu hướng sáng tác trong các tác phẩm Tài tử Nam Bộ/Enhancing human morality based on Chinese classic references - a trend of composing Southern folk music and songs

Tóm tắt

Trong sáng tác văn chương, nghệ thuật cổ, ở Việt Nam, Nam Bộ nói riêng, khuynh hướng “văn dĩ tải đạo” luôn được xem trọng. Để chuyển tải những khía cạnh đạo lý làm người, các tác giả thường dựa vào điển cố, điển tích Trung Hoa; thông qua đó mà lựa chọn tính vấn đề để biểu lộ quan điểm đạo lý của mình. Trong ca Tài tử Nam Bộ cũng vậy, phần lớn các tác phẩm Tài tử trước đây đều được viết trên tinh thần đề cao đạo lý con người, trên cơ sở khai thác những điển tích Trung Hoa.

Bài viết này nhằm phân tích xu hướng sáng tác ấy qua 2 chủ đề: tình nghĩa vợ chồng thủy chung và tình bạn nhân ái trước sau, từ 2 điển tích Trung Hoa: Bá Lý Hề và Đơn Hùng Tín, được thể hiện qua 2 bản Tài tử Nam Bộ: Tứ đại oán và Xuân tình chấn. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật tác phẩm góp phần làm cho 2 bài ca Tài tử Nam Bộ này được lưu giữ lâu bền trong lòng công chúng yêu đờn ca Tài tử Nam Bộ.

ABSTRACT

In traditional literature and art of Vietnam; in South Vietnam in particular, the tendency of  “literature carries doctrine” has always been considered important. To convey the human moral values, composers often relied on Chinese historical and classic references; through which the theme was selected to express their opinion of moral standards. In Southern folk music, most works of folk music took advantage of Chinese historical and classic references to enhance human morality.

This article aims to analyze that trend through two themes of conjugal affection and friendship from two Chinese classic references: Bá Lý Hề and Đơn Hùng Tín, which were expressed in two Southern folk songs Tứ đại ốn and Xuân tình chấn. It is the themes and values of art in these two Southern folk songs that helps them to be kept in the hearts of those who love Southern folk music and songs.