https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/issue/feedTạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam - A2023-05-06T00:57:41+07:00Khổng Thị Thanh Thảothanhthaokhcn@gmail.comOpen Journal Systems<p><strong>Tạp chí của Bộ Khoa học và Công nghệ </strong></p>https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79005Chủ tịch Hồ Chí Minh kế thừa truyền thống văn hóa trọng trí thức của dân tộc2023-05-06T00:43:53+07:00Vũ Minh Giangkhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự và phát biểu tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ nhất Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam ngày 18/05/1963 là một cuộc gặp lịch sử giữa vị lãnh tụ anh minh với đại diện giới trí thức. Sự kiện này một lần nữa khẳng định, trọng đãi trí thức là một truyền thống tốt đẹp có từ lâu đời của Việt Nam.</span> </p>2023-05-04T05:03:23+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79015Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam: Góp phần nâng cao nhận thức và khơi dậy niềm tự hào trí tuệ Việt Nam2023-05-06T00:43:57+07:00MNkhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Đã 10 năm trôi qua, kể từ khi Luật Khoa học và Công nghệ (KH&CN) 2013 được thông qua và quy định ngày 18/5 hằng năm là Ngày KH&CN Việt Nam. Từ năm 2014, các hoạt động kỷ niệm Ngày KH&CN Việt Nam được tổ chức thường niên trên toàn quốc...</span></p>2023-05-04T05:08:31+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79018Những nhà khoa học nữ vì môi trường và sức khỏe cộng đồn2023-05-06T00:43:59+07:00Bảo Minhkhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Trải qua nhiều thế hệ, phụ nữ đã định hình thế giới của chúng ta bằng sự khéo léo và sáng tạo. Tại Việt Nam, các nhà khoa học nữ cũng đang đóng góp vai trò hết sức quan trọng trong mọi lĩnh vực, đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang hướng tới sự phát triển bền vững, đề cao mục tiêu bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống của người dân...</span></p>2023-05-04T00:00:00+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79029Một số yếu tố chi phối và đặc tính của đội ngũ trí thức Việt Nam trong lịch sử2023-05-06T00:44:01+07:00Phạm Hồng Tungkhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Xét trong lịch sử sinh tồn và phát triển của các quốc gia - dân tộc cũng như trong phần lớn lịch sử loài người, trí thức đều có vai trò rất quan trọng. Đội ngũ trí thức Việt Nam trong lịch sử được quy định và chi phối bởi bốn yếu tố cơ bản: có bệ đỡ là nông nghiệp - nông thôn - nông dân...</span></p>2023-05-04T06:17:12+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79039Phát triển vi mạch: Việt Nam nên tập trung vào công đoạn nào?2023-05-06T00:44:03+07:00Đặng Lương Môkhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Vi mạch ngày nay đã trở thành sản phẩm chiến lược, khi nó không chỉ là sản phẩm công nghệ cao, mà đã thực sự trở thành linh kiện chủ chốt cho mọi sản phẩm công nghiệp, từ dân dụng tới quân sự. Trong thời gian tới, vì nhu cầu của thời đại chuyển đổi số...</span></p>2023-05-04T07:09:08+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79047Phát triển khoa học và công nghệ gắn kết với kinh tế - xã hội.2023-05-06T00:44:06+07:00Hoàng Xuân Long, Hoàng Lan Chikhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Sự cần thiết, tính cấp bách phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) và gắn kết KH&CN với kinh tế - xã hội hàm chứa nhiều khía cạnh với các mức độ khác nhau. Bài báo không chỉ làm rõ nội hàm, phạm vi, tính chất của sự cần thiết, tính cấp bách phát triển KH&CN, gắn kết KH&CN với kinh tế - xã hội, mà còn lý giải về sự khác biệt trong thành công trên thực tế và chỉ ra cách thức để chủ động nâng cao tác dụng và phát huy ý nghĩa của mối quan hệ này.</span> </p>2023-05-04T07:13:01+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79048Việt Nam: Phát triển hệ thống tiêu chuẩn quốc gia đến năm 20302023-05-06T00:44:08+07:00Phạm Thị Phương Thảokhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Hiện nay, các tổ chức quốc tế như Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO), Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) và Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) đều khẳng định, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) ảnh hưởng to lớn đến nền kinh tế thế giới và quá trình số hóa đang làm thay đổi phương thức sản xuất, mô hình kinh doanh, cơ cấu thị trường cũng như phân phối lại thị phần toàn cầu. Để kích thích tăng trưởng kinh tế - xã hội và năng suất chất lượng tại mỗi quốc gia, việc đổi mới, phát triển hệ thống tiêu chuẩn là đặc biệt quan trọng...</span></p>2023-05-04T07:16:38+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79049Phát triển mô hình kinh doanh tuần hoàn tại Việt Nam.2023-05-06T00:44:11+07:00Nguyễn Hoa Cươngkhoahocvacongnghevietnam@gmail.com<p><span class="fontstyle0">Việt Nam đang phải đối mặt với các vấn đề về rác thải, suy giảm tài nguyên thiên nhiên, mức độ tiêu thụ chưa bền vững… Để giải quyết nguy cơ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm và suy thoái môi trường, Việt Nam cần phải thay đổi cách tiếp cận chuyển đổi từ các mô hình “kinh tế truyền thống” sang “kinh tế tuần hoàn” (KTTH), “kinh doanh tuần hoàn” (KDTH)...</span></p>2023-05-04T07:20:38+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79050Hiện tượng nhãn hiệu trở thành tên gọi thông thường của hàng hóa, dịch vụ.2023-05-06T00:44:14+07:00Nguyễn Linhkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Nhãn hiệu (trademark) là thuật ngữ đã được chuẩn hóa quốc tế với nội hàm chung là dấu hiệu dùng để phân biệt hàng hóa, dịch vụ của các chủ thể kinh doanh khác nhau. Tính phân biệt chính là đặc tính cố hữu thuộc về bản chất của nhãn hiệu, chính vì thiếu đặc tính này nên tên gọi thông thường của sản phẩm/dịch vụ không thể trở thành nhãn hiệu được bảo hộ...</p>2023-05-05T17:10:19+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79135Thiết bị phân tích methanol trong đồ uống có cồn và nhiên liệu xăng2023-05-06T00:57:41+07:00Trần Đại Lâmkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Với mục tiêu kiểm soát các nguồn thực phẩm chứa cồn góp phần bảo vệ sức khỏe người dân, các nhà khoa học thuộc Viện Kỹ thuật Nhiệt đới, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã chế tạo thành công cảm biến điện hóa ứng dụng trong phân tích định lượng methanol trong đồ uống có cồn và nhiên liệu xăng. Thành công này còn mở ra hướng mới trong việc phân tích hàm lượng methanol đơn giản, chi phí thấp góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe người sử dụng.</p>2023-05-05T17:14:38+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79136Viện IMI: Hướng tới doanh nghiệp khoa học và công nghệ đa sở hữu2023-05-06T00:44:19+07:00Đỗ Văn Vũkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Viện Máy và Dụng cụ Công nghiệp (Viện IMI) tiền thân là Phân viện Nghiên cứu thiết kế máy công cụ, được thành lập ngày 23/5/1973 theo Quyết định số 235/CL-CB của Bộ Cơ khí và Luyện kim (nay là Bộ Công Thương). Trải qua 50 năm xây dựng và phát triển, từ một viện nghiên cứu cơ khí có quy mô nhỏ, Viện IMI đã chuyển đổi thành công trở thành một tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) với tiềm lực mạnh, tự chủ hoàn toàn về tài chính và từng bước phát triển trở thành doanh nghiệp KH&CN đa sở hữu, theo hình thức công ty cổ phần.</p>2023-05-05T17:19:10+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79137Tối ưu vận chuyển dầu khí các mỏ nhỏ, mỏ cận biên tại VIETSOVPETRO2023-05-06T00:44:22+07:00Vũ Mai Khanh, Trần Quốc Thắng, Lê Việt Dũng, Nguyễn Lâm Anh, Lê Đăng Tâm, Chu Văn Lương, Bùi Trọng Hân, Phạm Thành Vinhkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Những năm gần đây, Liên doanh Việt - Nga Vietsovpetro (sau đây gọi tắt là Vietsovpetro) đã đưa vào khai thác nhiều mỏ dầu khí có trữ lượng trung bình (gọi chung là các mỏ nhỏ, mỏ cận biên), nằm tương đối xa hệ thống thu gom vận chuyển dầu khí đang được khai thác. Việc vận hành hệ thống vận chuyển sản phẩm khai thác từ các mỏ nhỏ, mỏ cận biên đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là yêu cầu đảm bảo hệ thống hoạt động liên tục, an toàn, không làm gián đoạn các hoạt động khác...</p>2023-05-05T17:23:26+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79138Công cụ quản lý MFCA: Bí quyết giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành2023-05-06T00:44:27+07:00Vũ Thắng Vănkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Giảm chi phí sản xuất, vận hành, kinh doanh… luôn là mục tiêu hàng đầu mà các doanh nghiệp hướng tới. Hiện nay, trên thế giới đã có nhiều quốc gia áp dụng công cụ quản lý chi phí dòng nguyên liệu (Material flow cost accounting - MFCA). Việc áp dụng công cụ MFCA giúp doanh nghiệp giảm thiểu các rủi ro, hạn chế nguyên liệu dư thừa gây lãng phí, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm.</p>2023-05-05T17:27:39+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79139Làm chủ nhiều công nghệ hiện đại của nhà máy nhiệt điện đốt than2023-05-06T00:44:30+07:00Phan Đăng Phong, Đinh Viết Hải, Vũ Trung Tuyến khoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Với mục tiêu từng bước làm chủ công nghệ, tiến tới nội địa hóa hoàn toàn các thiết bị trong nhà máy nhiệt điện đốt than, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1791/QĐ-TTg ngày 29/11/2012 “Phê duyệt cơ chế thực hiện thí điểm thiết kế, chế tạo trong nước thiết bị các nhà máy nhiệt điện trong giai đoạn 2012-2025” (Quyết định 1791). Để hiện thực hóa quyết định nêu trên, Viện Nghiên cứu Cơ khí (NARIME) đã được Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Bộ Công Thương giao chủ trì thực hiện dự án KH&CN cấp nhà nước: “Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và đưa vào vận hành một số hệ thống thiết bị phụ nhà máy nhiệt điện chạy than có công suất tổ máy đến khoảng 600 MW”...</p>2023-05-05T17:33:14+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79140Hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp từ kết quả nghiên cứu khoa học2023-05-06T00:44:34+07:00Phong Vũ - Quốc Bảokhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Công tác hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp từ kết quả nghiên cứu khoa học là sự cụ thể hóa Quyết định số 1665/QĐ-TTg ngày 30/10/2017 về việc phê duyệt Đề án “Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025” (Đề án 1665). Với cách tiếp cận linh hoạt và sáng tạo, 5 năm qua, Trung tâm Ươm tạo Doanh nghiệp Công nghệ - CTBI (Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh) đã tận dụng các nguồn lực sẵn có, kết hợp nhiều hình thức, hỗ trợ hiệu quả việc thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học của sinh viên...</p>2023-05-05T17:37:38+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79141Làm chủ công nghệ tự động sản xuất thanh giằng băng tải.2023-05-06T00:44:36+07:00Sở KH&CN Long Ankhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Thông qua việc thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh: “Nghiên cứu hoàn thiện thiết kế, chế tạo và xây dựng quy trình công nghệ sản xuất tự động sản phẩm thanh giằng băng tải” do Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Long An quản lý, các kỹ sư của Công ty CP Cơ khí Xây dựng Long An (LICO) đã nghiên cứu, xây dựng thành công quy trình công nghệ sản xuất tự động thanh giằng băng tải, giúp linh hoạt quá trình sản xuất, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.</p>2023-05-05T17:42:16+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79142Sản xuất nắp hố ga thoát nước từ dầu vỏ hạt điều2023-05-06T00:44:38+07:00Huỳnh Thành Côngkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Qua 2 năm thực hiện đề tài “Nghiên cứu cải tiến hỗn hợp SMC (từ nhựa polyesther và sợi thủy tinh) bằng nhựa Bakelite biến tính dầu điều ứng dụng sản xuất sản phẩm nắp hố ga cho khu dân cư thuộc TP Hồ Chí Minh” giai đoạn 2020-2022, các nhà khoa học thuộc Viện Khoa học Vật liệu Ứng dụng (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) đã sáng chế thành công nắp hố ga thoát nước đô thị. Sản phẩm nắp hố ga của nhóm nghiên cứu có độ bền cao, khả năng chịu lực tải trọng lên tới 25 tấn và chịu được thời tiết khắc nghiệt ngay cả trong môi trường có tính ăn mòn cao...</p>2023-05-05T17:46:45+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79143 ISO 9001:2015 tích hợp ISO/IEC 27001:2013 - Bàn đạp giúp doanh nghiệp phát triển bền vững2023-05-06T00:44:42+07:00Trương Hồng Vânkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Áp dụng tích hợp hệ thống quản lý ISO 9001:2015 và ISO/IEC 27001:2013 là lựa chọn khôn ngoan của doanh nghiệp trong bất kỳ lĩnh vực nào. Việc tích hợp hai hệ thống quản lý này sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ kiểm soát được mọi rủi ro trong quá trình vận hành, nâng cao năng suất, chất lượng; mà còn đảm bảo an toàn thông tin trong bối cảnh kinh tế số ngày càng phát triển mạnh mẽ...</p>2023-05-05T17:50:46+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79144 Cần Thơ: Ứng dụng công nghệ thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa2023-05-06T00:44:44+07:00Trần Thế Duykhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Để minh bạch hóa thông tin về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng sản phẩm nông sản của địa phương, Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) thuộc Sở KH&CN TP Cần Thơ đã xây dựng và đưa vào vận hành hệ thống công cụ phục vụ đăng ký và truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa dựa trên mã QR và cổng thông tin điện tử: check.cantho.gov.vn, góp phần chuẩn hóa quy trình sản xuất, đảm bảo an toàn và truy xuất được nguồn gốc sản phẩm, đáp ứng nhu cầu thị trường...</p>2023-05-05T17:56:03+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79145Bà Rịa - Vũng Tàu: Vượt qua khó khăn, phát huy lợi thế trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo2023-05-06T00:44:46+07:00ĐLkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Mặc dù không có nhiều trường đại học và doanh nghiệp lớn về công nghệ thông tin - những nhân tố quan trọng hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, song Bà Rịa - Vũng Tàu lại có ưu thế về môi trường sống và phát triển kinh tế gắn với biển. Để phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nói chung cũng như hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo nói riêng, Bà Rịa - Vũng Tàu chú trọng việc nỗ lực vượt qua khó khăn, đồng thời phát huy lợi thế sẵn có...</p>2023-05-05T18:00:13+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79156 20 năm nhìn lại thành công giải mã bộ gen người đầu tiên2023-05-06T00:44:48+07:00Hương Quỳnhkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Cách đây 20 năm, ngày 14/4/2003, một tổ chức các nhà khoa học quốc tế đã công bố thành công trong dự án giải mã bộ gen người (Human genome project - HGP). Tính đến thời điểm đó, HGP là dự án đầu tiên trong lịch sử ghi nhận lại trình tự gen gần như hoàn chỉnh của con người. Kết quả này là đỉnh cao của những nỗ lực kéo dài hơn một thập kỷ, với sự tham gia của hàng nghìn nhà khoa học trên toàn cầu. Từ đó tới nay, nhiều nghiên cứu đã được phát triển dựa trên thông tin về hệ gen người, góp phần không nhỏ trong nghiên cứu về các bệnh lý di truyền ở người.</p>2023-05-06T00:22:03+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79157Memristor và một số xu hướng phát triển2023-05-06T00:44:52+07:00Dương Quang Khánh, Nguyễn Tiến Quang, Trương Đình Dũngkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Vi điện trở nhớ (memory-resistor hay memristor) là một linh kiện điện tử có khả năng lưu trữ thông tin thông minh và tiêu thụ ít năng lượng hơn so với các công nghệ truyền thống. Memristor đang được nghiên cứu và ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực, từ nhận dạng mẫu và học máy, mạch chức<br>năng logic và tính toán trong các mạch điện tử phức tạp, trong thiết kế robot và ứng dụng mô hình trí tuệ nhân tạo. Bài báo giới thiệu memristor cũng như một số xu hướng phát triển của công nghệ này trong tương lai...</p>2023-05-06T00:28:15+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79158Gia sử sức khoẻ: Công cụ hữu ích trong tầm soát và dự phòng bệnh tật cho mỗi gia đình.2023-05-06T00:44:55+07:00Nguyễn Thị Quỳnh Thơkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), “Sức khỏe là trạng thái hoàn toàn thoải mái cả về thể chất, tâm thần, xã hội, chứ không phải chỉ là không có bệnh tật hay tàn phế”. Sự phát triển của y học hệ gen giúp con người nhận thấy cơ chế bệnh sinh hay nguyên nhân sâu xa của rất nhiều bệnh tật đều ít nhiều liên quan đến hoạt động và biểu hiện của hệ gen trong cơ thể. Việc phân tích gia sử sức khỏe (GSSK) có thể đánh giá nguy cơ của nhiều bệnh mạn tính như ung thư, đột quỵ, tim mạch, tiểu đường, sa sút trí tuệ…</p>2023-05-06T00:32:06+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79159 Tiến bộ của xạ trị ung thư: Từ góc nhìn đổi mới khoa học và công nghệ. 2023-05-06T00:44:59+07:00Đinh Văn Chiếnkhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Sự tiến bộ của khoa học và công nghệ (KH&CN) trong những thập kỷ qua đã đóng góp nhiều thành tựu quan trọng cho sự phát triển của lĩnh vực xạ trị ung thư. Trong xu hướng đổi mới KH&CN của thế kỷ XXI, các thiết bị công nghệ hiện đại cùng với những kỹ thuật xạ trị tiên tiến và trí tuệ nhân tạo (AI) đang giúp cho phương pháp xạ trị ung thư trở nên đặc biệt hiệu quả, làm hồi sinh cuộc sống và hy vọng cho hàng triệu bệnh nhân mắc căn bệnh này.</p>2023-05-06T00:36:38+07:00Bản quyền (c) https://www.vjol.info.vn/index.php/khcn/article/view/79160Sách mới của Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật2023-05-06T00:45:01+07:00Lê Bắckhoahocvacongnghevietnam@most.gov.vn<p>Kỹ năng mềm là tập hợp những kỹ năng liên quan đến các hoạt động trong cuộc sống, có thể kể đến như: sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp, ứng<br>xử, tư duy, làm việc nhóm, thuyết trình, giải quyết xung đột... Trái ngược với kỹ năng mềm là kỹ năng cứng - thường được hiểu là những kiến thức và thực hành có tính chất kỹ thuật, chuyên môn nghề nghiệp</p>2023-05-06T00:41:05+07:00Bản quyền (c)