Ững dụng đại số gia tử trong dự báo chuỗi thời gian mờ

Tóm tắt

Chuỗi thời gian mờ do Song & Chissom đưa ra trên tạp chí “Fuzzy Sets and Systems” năm 1993 đã được nghiên cứu rộng rài trên thế giới cho mục đích dự báo. Tuy nhiên, độ chính xác của dự báo ttên quan điểm xem xét chuỗi thời gian theo tiếp cận mờ của Song & Chissom còn chưa cao do phụ thuộc vào nhiều yếu tố. S. M. Chen (1996) đã đề xuất mô hình dự bảo chuỗi thời gian mờ rất hiệu quả chỉ sử dụng các tỉnh toán số học đơn giản. Sau đó mô hình này được nghiên cửu cải tiến trong nhiều ứng dụng dự báo và đã có được nhiều kết quả chính xác hơn.

Đại số gia từ là một tiếp cận mới được các tác giả N. C. Ho và W. Wechler xây dựng vào những năm 1990, 1992 hoàn toàn khác biệt so với tiếp cận mờ. Ở đây, đại số gia tử được sử dụng để mô phỏng biến ngôn ngữ và có được cấu trúc ngừ nghĩa. Phép mờ hỏa và phép giài mờ được thay thế bằng phép ngữ nghĩa hóa và phép giải nghĩa tương ứng đơn giản hơn. Đại số gia từ dựa ữên hệ mờ là một hướng đi mới, được ứng dụng lần đầu tiên trong điều khiển mờ năm 2008. Những ứng dụng của tiếp cận đại số gia từ cho một số bài toán cụ the trong lĩnh vực công nghệ thông tin và điều khiển đã mang lại một số kết quả quan trọng khẳng định tính ưu việt của tiếp cận này so vói tiếp cận mờ truyền thống. Tiếp tục những ứng dụng của đại số gia tử, bài báo này tập trung nghiên cứu vấn đề dự báo chuỗi thời gian mờ theo tiếp cận đại số gia tử.

Trong bài báo này, chúng tôi đưa ra một tiếp cận mới sử dụng đại số gia tử với khả năng cung cấp một mô hình tính toán hoàn toàn khác biệt so với tiếp cận mờ cho mô hình dự báo chuỗi thời gian mờ. Các kết quả thử nghiệm dự báo số sinh viên nhập học tại Đại học Alabama chứng minh rằng mô hình chuỗi thời gian mờ dựa ttên đại số gia từ tốt hơn so với nhiều mô hình hiện có