MỘT SỐ MÔ HÌNH KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TRÊN THẾ GIỚI VÀ ĐẶC TRƯNG CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM

Tóm tắt

Kinh tế thị trường và kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là những phạm trù căn bản trong hệ thống lý luận kinh tế hiện đại ở nước ta hiện nay. Kinh tế thị trường là kinh tế hàng hóa phát triển ở trình độ cao, là kết quả tất yếu của sự phát triển của lực lượng sản xuất. Lịch sử kinh tế thế giới trải qua ba mô hình cơ bản là kinh tế thị trường tự do cạnh tranh, kinh tế thị trường-xã hội và kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

Việc nghiên cứu phạm trù kinh tế thị trường và kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn nhằm xây dựng mô hình kinh tế thị trường phù hợp với điều kiện, mục tiêu kinh tế nước ta. Đã có rất nhiều công trình khoa học nghiên cứu về kinh tế thị trường với nhiều nội dung như tính tất yếu của việc phát triển kinh tế thị trường, những tác động tích cực và tiêu cực của cơ chế thị trường, giải pháp phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam …Trong phạm vi của bài viết này, tác giả chỉ đề cập hai vấn đề cơ bản là các mô hình kinh tế thị trường trên thế giới và kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam cùng với những cơ hội, thách thức từ mô hình kinh tế này.

Kinh tế thị trường định hướng xã hội Chủ nghĩa ở Việt Nam có những đặc trưng cơ bản phản ánh sự khác biệt giữa kinh tế thị trường của Việt Nam so với kinh tế thị trường các nước tư bản chủ nghĩa. Đó là nền kinh tế nhiều thành phần trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, vận động theo cơ chế thị trường dưới sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Kinh tế thị trường ở Việt Nam thực hiện nhiều hình thức phân phối thu nhập khác nhau, trong đó phân phối theo lao động là hình thức phân phối chủ yếu nhằm hướng đến sự công bằng trong phân phối thu nhập. Những đặc trưng này đều là sự cụ thể hóa của mục tiêu phát triển thị trường nhằm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.