CHẾ ĐỘ TƯƠNG TỴ THỜI VUA SEJONG (1418 - 1450) VÀ MỘT VÀI LIÊN HỆ VỚI CHẾ ĐỘ HỒI TỴ THỜI VUA LÊ THÁNH TÔNG (1460 - 1497)

DOI: 10.18173/2354-1067.2021-0053

Tóm tắt

Chế độ tương tỵ ở Hàn Quốc bắt đầu từ thời Goryeo và phạm vi của nó được mở rộng trong thời kì vua Sejong dưới triều đại Joseon, sau đó được luật hóa trong Kinh quốc đại điển. Tùy từng trường hợp, việc áp dụng nguyên tắc tương tỵ với các đối tượng có khi được áp dụng trên phạm vi rộng, có khi lại được thu hẹp khi ngoại trừ một số đối tượng trong quân ngũ hoặc các lĩnh vực đặc thù. Chế độ tương tỵ có vai trò tích cực trong việc tăng cường quyền lực của vua và ngăn chặn hành vi bất chính của quan lại. Tuy nhiên, chế độ này cũng bất đắc dĩ trở thành yếu tố cản trở việc trưng dụng các nhân tài xuất sắc. Mặt khác, một bộ phận quan lại cũng lấy cớ thực hiện chế độ tương tỵ mà làm việc không nghiêm chỉnh và thiếu hiệu quả. Trong lịch sử Đại Việt, chế độ hồi tỵ lần đầu tiên được áp dụng dưới thời vua Lê Thánh Tông. Việc thi hành chế độ này dưới thời dưới vua Lê Thánh Tông khi đặt trong sự liên hệ với chế độ tượng tỵ thời vua Sejong có một số điểm tương đồng và khác biệt, đặc biệt là đối tượng áp dụng thi hành.