Các yếu tố ảnh hưởng đến sai số trong dự báo tỷ suất sinh lời của cổ phiếu đơn lẻ: Ứng dụng học máy với Spark MLlib

Tóm tắt

Mô hình định giá tài sản vốn (CAPM) lượng hóa mối quan hệ tuyến tính giữa lợi nhuận và rủi ro hệ thống của các tài sản rủi ro. CAPM là một trong những nền tảng lý thuyết của ngành tài chính hiện đại. Tuy nhiên, tính thực nghiệm của CAPM là một chủ đề gây tranh luận đối với các nhà nghiên cứu bởi vì CAPM sử dụng rất nhiều giả định mà khó có thể được đáp ứng trong thực tế. Xu hướng kết hợp trí tuệ nhân tạo và lý thuyết nền tảng tài chính đã tạo ra nhiều mô hình dự báo hiệu quả và phù hợp hơn trong thực nghiệm. Nghiên cứu này thực hiện nhằm 02 mục tiêu chính: Sử dụng thuật toán Support Vector Regression (SVR) trên nền tảng CAPM để dự báo tỷ suất sinh lời của các cổ phiếu riêng lẻ và xác định các yếu tố tác động đến sai số trong dự báo của mô hình kết hợp này. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn từ tháng 12/2012 đến tháng 09/2020, chu kỳ theo tháng. Nghiên cứu chia dữ liệu thành 02 giai đoạn: giai đoạn 01 sử dụng để tối ưu hóa các tham số và giai đoạn còn lại được sử dụng để đánh giá sai số của mô hình dựa trên Spark MLlib. Nghiên cứu chỉ ra rằng mô hình dự báo tỷ suất sinh lời của cổ phiếu sử dụng thuật toán SVR hiệu quả hơn so với CAPM; hơn nữa, nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng yếu tố rủi ro đặc thù công ty (VAR), rủi ro tổng thể (SD), sai số của CAPM (RMSECAPM) và tỷ suất sinh lời trung bình (MEAN) là các yếu tố ảnh hưởng đến sự khác biệt giữa sai số dự báo của mô hình SVR đối với từng cổ phiếu đơn lẻ.