Bốn hợp chất triterpenoid phân lập từ thân cây bìm bịp (Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau, Acanthaceae)

Tóm tắt

Cây bìm bịp (Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau, Acanthaceae) từ lâu đã được xem là vị thuốc cổ truyền ở Thái Lan, Indonesia, Malaysia. Y học dân gian của các nước đã ghi nhận, bìm bịp có tác dụng chống oxy hóa, kháng khuẩn, kháng viêm, độc tế bào, trị côn trùng cắn, sốt, ban da, lỵ, đái tháo đường. Tại Việt Nam, chưa có những báo cáo nghiên cứu sâu về tác dụng sinh học và hóa học từ cây bìm bịp. Bài báo này thông báo kết quả bước đầu phân lập và xác định cấu trúc hóa học của hợp chất tinh khiết phân lập được từ thân cây bìm bịp (Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau) mọc tại Việt Nam.

Đối tượng

Loài bìm bịp nghiên cứu được thu hái ở núi Cấm, Châu Đốc, An Giang vào tháng 12/2015.

Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp phân lập các hợp chất: Chiết ngấm kiệt bột thân với ethanol 96%. Dùng kỹ thuật sắc ký cột để phân lập các hợp chất.

- Phương pháp xác định cấu trúc các hợp chất: MS, NMR.

Kết quả

Từ 300 g cao ethanol 96% của thân bìm bịp (Clinacanthus nutans (Burm. f.) Lindau), tách phân đoạn bằng kỹ thuật phân bố lỏng - lỏng, thu được 56,68 g dichloromethan và 15,18 g cao ethyl acetat. Cao dichloromethan triển khai qua cột sắc ký thu được 34 phân đoạn. Tiến hành sắc ký cột cổ điển phân đoạn CN3, CN12 và phân đoạn CN16 thu được 4 chất tinh khiết. Cấu trúc các chất được xác định là fiedelin (CN3-1), morolic acid acetat (CN3-6), acid betulinic (CN12-2), acid (3β)-hydroxyolean-12-en-28-oic (CN16-2).