Ảnh hưởng của chế phẩm nấm VH1 đến sinh trưởng, năng suất và hàm lượng chất imperatorin của cây bạch chỉ (Angelica dahurica Benth. et Hook. f.)

Tóm tắt

Cây bạch chỉ có tên khoa học là Angelica dahurica Benth. et Hook. f., thuộc họ Hoa tán Apiaceae, trong danh mục cây thuốc thiết yếu của Y học cổ truyền Việt Nam. Bộ phận được sử dụng để làm thuốc của bạch chỉ là rễ cây. Hoạt tính của imperatorin trong rễ liên quan trực tiếp đến tác dụng dược lý của bạch chỉ, nên hàm lượng của hoạt chất trên cũng được coi là thước đo chất lượng của cây bạch chỉ A. dahurica và vị thuốc bạch chỉ.

            Nấm rễ (mycorrhiza) là một hình thức cộng sinh giữa thực vật và nấm, có tác dụng làm tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng của cây trồng, sản sinh ra các chất kích thích sinh trưởng, tăng khả năng chịu hạn, chịu mặn, chống chịu sâu bệnh hại trong đất. Đặc biệt, mặc dù các chế phẩm vi sinh từ nấm rễ đã được sử dụng trên nhiều đối tượng cây trồng nhưng chủ yếu mới chỉ tập trung trên các đối tượng cây nông nghiệp và cây ăn quả chứ chưa thử nghiệm và nghiên cứu nhiều trên các cây thuốc. Chính vì vậy, đã phát triển chế phẩm nấm VH1 với thành phần chủ yếu từ các chủng nấm rễ, và trong nghiên cứu này sẽ tìm hiểu những ảnh hưởng của chế phẩm tới sinh trưởng, năng suất và hàm lượng chất chính (imperatorin) của cây bạch chỉ A. dahurica tại Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu

- Bố trí thí nghiệm: Bố trí thí nghiệm với 2 công thức canh tác (không bón chế phẩm VH1, bón chế phẩm VH1).

- Theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng (chiều cao cây, số lá/cây) và năng suất (chiều dài rễ củ, đường kính rễ củ, khối lượng rễ củ/cây, tỷ lệ rễ củ tươi/khô). Các chỉ tiêu nghiên cứu được xử lý theo phần mềm Microsoft Excel và IRRISTAT 4.0.

- Phân tích hàm lượng chất imperatorin trong các mẫu cây bạch chỉ: Lượng imperatorin trong mẫu cây bạch chỉ được xác định bằng phương pháp HPLC-DAD.

Kết quả nghiên cứu

            Nghiên cứu đã xác định được ảnh hưởng của chế phẩm nấm VH1 tới sinh trưởng, năng suất và hàm lượng chất chính của cây bạch chỉ A. dahurica tại Việt Nam, cụ thể như sau:

            - Chế phẩm VH1 không có ảnh hưởng đáng kể tới chiều cao cây, số lượng lá trung bình trên cây, chiều dài và kích thước rễ của cây bạch chỉ.

            - Chế phẩm VH1 ảnh hưởng rõ rệt tới năng suất của cây bạch chỉ: năng suất thực thu ở công thứcđược bón chế phẩm cao hơn so với đối chứng là 1,17 tấn/ha (tăng gấp 1,3 lần).

            - Chế phẩm VH1 làm tăng hàm lượng imperatorin trong củ bạch chỉ, với hàm lượng tăng 2,5% (cao gấp 3 lần so với mẫu không sử dụng chế phẩm).