Phân lập paclitaxel và một dẫn chất của taxuyunnanine C từ sinh khối thông đỏ Việt Nam (Taxus wallichiana Zucc.)

Tóm tắt

Thông đỏ Việt Nam (Taxus wallichiana Zucc.) là dược liệu quý hiếm được ghi trong sách đỏ, phân bố chủ yếu tại Đà Lạt. Từ thông đỏ đã chiết xuất được paclitaxel (biệt dược Taxol) dùng để điều trị ung thư buồng trứng, ung thư vú, ung thư đầu, cổ,... Ngoài ra trong thông đỏ còn chứa nhiều hoạt chất có thể bán tổng hợp được paclitaxel, hoặc docetaxel tuy nhiên khai thác tự nhiên không đủ để sản xuất hàng hoá. Ở Việt Nam, Học viện Quân y đang tiến hành nuôi cấy sinh khối tế bào thông đỏ Việt Nam để sản xuất paclitaxel và các dẫn chất. Trong bài này, các tác giả thông báo kết quả phân lập một số chất chính trong sinh khối tế bào thu được từ quá trình nuôi cấy tế bào thông đỏ Việt Nam.

Nguyên liệu và phương pháp:  Sinh khối thông đỏ VN thu được từ quá trình nuôi cấy trên môi trường lỏng SH ( Học viện Quân y cung cấp).

Hoá chất thiết bị: Thiết bị chiết siêu âm gia nhiệt, máy cất quay, sắc ký cột, phổ khối lượng (ESI-MS), phổ cộng hưởng từ hạt nhân (NMR): phổ hồng ngoại ......

Chiết xuất, phân lập, xác định câu trúc.

Kết quả: Bằng phương pháp sắc ký cột pha thuận (chất hấp phụ là silicagel) và pha đảo (chất hấp phụ là YMC), phân lập được hai hợp chất 2a, 5 a, 10 b-triacetoxy-14b)-(2-methyl)-butyryloxy-4(20),11-taxadien (1) và paclitaxel (2) từ sinh khối tế bào thông đỏ Việt Nam. Xác định cấu trúc hóa học của các chất phân lập bằng phương pháp phổ cộng hưởng từ hạt nhân một chiều và hai chiều.