Lê Quang Định với vấn đề thống nhất Tổ quốc trong Hoàng Việt nhất thống dư địa chí. / LÊ QUANG ĐỊNH AND THE PROBLEM OF UNIFICATION OF THE COUNTRY IN THE GEOGRAPHIC WORK OF HOÀNG VIỆT UNIFIED

Tóm tắt

TÓM TẮTLê Quang Định (1759-1813) quê gốc ở làng Tiên Nộn, nay thuộc xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Cha mất sớm, gia cảnh nghèo khó, ông theo người anh di cư vào Gia Định, ngụ ở Bình Dương. Sau ông theo phò vua Gia Long, lập được nhiều công trạng, làm quan đến chức Binh Bộ, rồi Hộ Bộ Thượng thư. Ông là tác giả bộ Hoàng Việt nhất thống dư địa chí, bộ địa chí đồ sộ được biên soạn theo lệnh của vua Gia Long, thể hiện rõ nét tinh thần thống nhất giang sơn thời Nguyễn.Kết hợp giữa tài liệu thư tịch và những phát hiện mới về Lê Quang Định qua quả chuông đồng tại chùa Tiên Phước và bia mộ của vợ chồng ông tại phường An Tây, bài viết này góp phần làm rõ hành trạng của ông tại quê nhà Thừa Thiên Huế.Những chi tiết mới mẻ này, cùng với việc khảo sát các tư liệu của dòng họ Lê Quang tại Tiên Nộn, sẽ thiết thực giúp cho việc bổ sung, chỉnh sửa và tái bản bộ Hoàng Việt nhất thống dư địa chí trong năm 2020.ABSTRACTLÊ QUANG ĐỊNH AND THE PROBLEM OF UNIFICATION OF THE COUNTRY IN THE GEOGRAPHIC WORK OF HOÀNG VIỆT UNIFIEDLê Quang Định (1759-1813), originally from the village of Tiên Nộn, which currently belongs to Phú Mậu commune, Phú Vang district, Thừa Thiên Huế Province. His father died early, his family was poor and he accompanied his brother to emigrate to Gia Định, to settle in Bình Dương. Then, he followed Gia Long King and made many merits, he held an official post of Infantry Officer, then Minister of Finance. He was the author of Hoàng Việt nhất thống dư địa chí (The unified Hoàng Việt geographic book), the massive set of geography compiled after the order of Gia Long King, expressing the spirit of unification of the country under the Nguyễn Dynasty. Combining bibliographic documents and new discoveries on Lê Quang Định through a bronze bell at the Tiên Phước pagoda and the tomb stones of his couple in the An Tây village, this article helps to clarify his actions and his life in his hometown Thừa Thiên Huế. These new details, as well as the review of Lê Quang Family documents at Tiên Nộn, will practically help to complete, edit and republish the Geographic work of Hoàng Việt unified in 2020.