Giáo dục Hán học trong biến động văn hóa xã hội: Viện Hán học Huế (1959-1965)/Sinology under socio-cultural unrest: The Sinology Institute in Huế (1959-1965)

Tóm tắt

Viện Hán học Huế được chính quyền Việt Nam Cộng hòa thành lập vào cuối năm 1959, theo chủ trương của Tổng thống Ngô Đình Diệm, nhằm “bảo vệ nền cổ học và văn hóa đạo đức của nước nhà do tổ tiên để lại”. Theo nghị định thành lập, Viện Hán học Huế là cơ quan kiêm nhiệm cả hai nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu Hán học ở miền Nam Việt Nam, trực thuộc Viện Đại học Huế, ngang hàng với các trường Đại học Văn khoa, Đại học Luật khoa...

Vào giai đoạn mà xã hội Việt Nam nói chung, ở miền Nam nói riêng đang chuyển đổi theo hướng Âu Mỹ hóa mạnh mẽ trên nhiều mặt, thì việc thiết lập một đơn vị chuyên trách đào tạo và nghiên cứu văn hóa truyền thống là điều hết sức cần thiết, trước khi truyền thống ấy bị đứt gãy hoàn toàn với hiện tại do không có các nhân tố con người được đào tạo đến mức đủ khả năng kết nối. Tiếc thay, do nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ trương đúng đắn ấy đã không thành công, Viện Hán học Huế chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn, đến cuối năm 1965 thì bị giải thể.

Từ số phận ngắn ngủi của Viện Hán học Huế, có thể rút ra những kinh nghiệm lịch sử hữu ích cho việc duy trì ngành đào tạo Hán Nôm trong các trường đại học và cao đẳng ở Việt Nam hiện nay.

ABSTRACT

The Sinology Institute in Huế was established by the authorities of the Republic of Vietnam in late 1959 according to the policy of President Ngô Đình Diệm, in order to “protect the traditional education, morality and culture bequeathed by our ancestors”. According to the prescriptions of the decree on establishing the Sinology Institute, it undertook to teach Chinese characters and study Sinology concurrently. It was affiliated to Huế University and on par with the Faculty of Letters, the Faculty of Law, etc...

At that time, while the South Vietnam society was strongly affected by western culture and lifestyle, the establishment of such institute was extremely necessary before national traditions would be completely fractured due to the lack of skillful people who were able to connect the past to the present. Unfortunately, that judicious policy had failed because of many reasons, and the Sinology Institute only existed in a short time when it was dissolved in late 1965.

From the short existence of the Sinology Institute in Huế, we can draw historical experiences which are useful for maintaining the study of Sino-Nôm characters in universities and colleges in Vietnam.