BÀN VỀ KHÁI NIỆM VẤN ĐỀ XÃ HỘI TRONG NGHIÊN CỨU XÃ HỘI HỌC

Tóm tắt

Trước hết, bài viết này không có ý định canh tân về mặt lý thuyết khi bàn về một khái niệm cơ bản trong nghiên cứu xã hội học. Nguyên do là khi khảo sát các tài liệu nhập môn, sách chuyên khảo hay các công trình nghiên cứu xã hội học về các vấn đề xã hội của Việt Nam dễ dàng nhận thấy, thay vì việc trình bày hoặc trích dẫn các định nghĩa về khái niệm này nhằm đặt nền móng cơ sở, thì khái niệm Vấn đề xã hội chủ yếu được trình bày, phân tích với những khía cạnh, phương diện hay dạng thức riêng, như bất bình đẳng xã hội, nghèo đói, bạo lực gia đình, thất nghiệp, tội phạm,…Điều này dẫn đến sự chủ quan và giản lược quá trình thao tác từ khái niệm cơ sở đến khái niệm cấp I, cấp II - một trong những công việc quan trọng nhất của quy trình nghiên cứu xã hội học. Hệ lụy tiếp của việc đốt cháy giai đoạn là thiếu vắng các khung phân tích lý thuyết xã hội học phù hợp nhằm lý giải các vấn đề xã hội.